15.09.2013 Views

Chronologisch overzicht vragen van de week.pdf - Taaltelefoon.be ...

Chronologisch overzicht vragen van de week.pdf - Taaltelefoon.be ...

Chronologisch overzicht vragen van de week.pdf - Taaltelefoon.be ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Elk mens / elke mens<br />

Wat is correct: Omdat elk mens telt of Omdat elke mens telt?<br />

Zowel elke mens als elk mens is correct. In België is elke mens <strong>de</strong> gebruikelijkste vorm, in Ne<strong>de</strong>rland elk<br />

mens.<br />

De voornaamwoor<strong>de</strong>n elk en ie<strong>de</strong>r krijgen normaal gezien een -e bij <strong>de</strong>-woor<strong>de</strong>n en geen -e bij<br />

het-woor<strong>de</strong>n: elke woning, ie<strong>de</strong>re jongen, elk huis, ie<strong>de</strong>r meisje. Maar in combinatie met het <strong>de</strong>-<br />

woord mens (en soms ook persoon) kan <strong>de</strong> -e wegvallen: elke/elk mens, ie<strong>de</strong>re/ie<strong>de</strong>r mens.<br />

Bij ie<strong>de</strong>r(e) mens komt in het hele taalgebied <strong>de</strong> vorm zon<strong>de</strong>r -e het vaakst voor: ie<strong>de</strong>r mens is zowel in<br />

Ne<strong>de</strong>rland als in België <strong>de</strong> gebruikelijkste vorm. Bij elk(e) mens is er een gebruiksverschil: in Ne<strong>de</strong>rland<br />

is elk mens gebruikelijker dan elke mens; in België is elke mens gewoner dan elk mens.<br />

Mens kan ook als het-woord gebruikt wor<strong>de</strong>n. Het heeft dan een specifiekere <strong>be</strong>tekenis: doorgaans wordt<br />

het gebruikt om in minachten<strong>de</strong> of me<strong>de</strong>lij<strong>de</strong>n<strong>de</strong> zin naar een vrouwelijke persoon te verwijzen.<br />

Bijvoor<strong>be</strong>eld: Dat mens <strong>de</strong>nkt dat mijn broer gek is op haar. Als mens als het-woord wordt gebruikt, is<br />

alleen elk mens correct. In Omdat elk(e) mens telt ligt <strong>de</strong>ze interpretatie niet voor <strong>de</strong> hand.<br />

27 juni 2011<br />

Oudste <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> / oudst <strong>be</strong>ken<strong>de</strong><br />

Wat is correct: <strong>de</strong> oudst <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie <strong>van</strong> dit lied of <strong>de</strong> oudste <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie <strong>van</strong> dit lied?<br />

Zowel <strong>de</strong> oudste <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie <strong>van</strong> dit lied als <strong>de</strong> oudst <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie <strong>van</strong> dit lied is correct. U kunt uw<br />

eigen voorkeur volgen.<br />

In <strong>de</strong> oudste <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie is oudste een bijvoeglijk naamwoord bij <strong>de</strong> combinatie <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie. Het<br />

woord krijgt, net zoals <strong>be</strong>ken<strong>de</strong>, een buigings-e. De <strong>be</strong>tekenis <strong>van</strong> <strong>de</strong> oudste <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie is: '<strong>de</strong><br />

oudste versie die <strong>be</strong>kend is', of an<strong>de</strong>rs gezegd: '<strong>de</strong> oudste <strong>van</strong> alle <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versies'. Vergelijkbare<br />

combinaties zijn: <strong>de</strong> mooiste <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie, <strong>de</strong> kortste <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie.<br />

In <strong>de</strong> oudst <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie is oudst een bijwoord bij het bijvoeglijk naamwoord <strong>be</strong>kend. Het woord krijgt<br />

dan geen -e; het blijft zoals an<strong>de</strong>re bijwoor<strong>de</strong>n onverbogen. Vergelijkbare combinaties zijn: <strong>de</strong> <strong>be</strong>st<br />

<strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie ('die het <strong>be</strong>st <strong>be</strong>kend is'), <strong>de</strong> minst <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie ('die het minst <strong>be</strong>kend is'). Bij oudst<br />

<strong>be</strong>ken<strong>de</strong> loopt <strong>de</strong> <strong>be</strong>tekenisomschrijving 'die het oudst <strong>be</strong>kend is' wat moeilijker, maar het is toch in die<br />

zin dat we <strong>de</strong> combinatie moeten opvatten: oudst zegt iets over <strong>de</strong> manier waarop <strong>de</strong> versie <strong>be</strong>kend is.<br />

Wat <strong>de</strong> <strong>be</strong>tekenis <strong>be</strong>treft, is er geen wezenlijk verschil met <strong>de</strong> oudste <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versie: <strong>de</strong> versie die 'het<br />

oudst <strong>be</strong>kend is', is <strong>van</strong> alle <strong>be</strong>ken<strong>de</strong> versies ook '<strong>de</strong> oudste'.<br />

Oudst komt ook in an<strong>de</strong>re vergelijkbare combinaties als bijwoord voor, zoals: <strong>de</strong> oudst geboren zoon, het<br />

oudst <strong>be</strong>waar<strong>de</strong> christelijke geschrift in het Latijn, <strong>de</strong> oudst leven<strong>de</strong> organismen, <strong>de</strong> oudst <strong>be</strong>staan<strong>de</strong><br />

<strong>be</strong>graafplaats.<br />

4 juli 2011<br />

<strong>Taaltelefoon</strong> - Taal<strong>vragen</strong> <strong>van</strong> <strong>de</strong> <strong>week</strong> - <strong>Chronologisch</strong> <strong>overzicht</strong> - Jaargang 2011 208

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!