Chronologisch overzicht vragen van de week.pdf - Taaltelefoon.be ...

Dossier-Dexia / dossier Dexia
Wat is correct: het dossier-Dexia of het dossier Dexia?
Correct is het dossier Dexia, zonder koppelteken.
In combinaties met woorden als dossier, rapport, voorstel, wet, affaire, proces, zaak, commissie,
regering, werkgroep wordt een koppelteken geplaatst als de naam van een persoon als nabepaling
gebruikt wordt. Die naam verwijst dan naar de auteur, uitvoerder of centrale figuur van het genoemde, of
naar het belangrijkste lid van de genoemde groep personen. De betekenis van dit type samenstellingen is
te parafraseren als 'is genoemd naar'. Voorbeelden zijn: de zaak-Janssen, de affaire-Strauss-Kahn, de
regering-Di Rupo, het kabinet-Rutte, de commissie-Geerts.
In combinaties zoals het dossier Dexia gaat het om een woordgroep met een bedrijfs- of merknaam als
nabepaling. In dat soort gevallen zetten we geen koppelteken. De combinatie kan dan omschreven
worden als 'het dossier met betrekking tot, over Dexia'. Andere voorbeelden zijn het dossier Opel, de zaak
Fortis. We schrijven ook geen koppeltekens in woordgroepen als de Commissie Efficiënte en Effectieve
Overheid, de Werkgroep Buitenlandse Aardrijkskundige Namen.
Combinaties met een bedrijfs- of merknaam schrijven we wel aan elkaar als de naam het eerste deel van
een samenstelling is, bijvoorbeeld het Dexiadossier, het Opeldossier, de Fortiszaak. Voor de duidelijkheid
kan er ook een koppelteken staan: het Dexia-dossier, het Opel-dossier, de Fortis-zaak.
2 april 2012
De volgende die daarvoor opgebeld word / wordt
Wat is de correcte werkwoordsvorm in de volgende zin: Dan ben ik de volgende die daarvoor
opgebeld word of opgebeld wordt?
Correct is: Dan ben ik de volgende die daarvoor opgebeld wordt.
In deze zin slaat die terug op wat ervoor staat, namelijk de volgende. De persoonsvorm bij die moet
daarom in de derde persoon enkelvoud staan. Veel taalgebruikers denken onterecht dat die verwijst naar
het onderwerp van de hoofdzin (ik) en dat het werkwoord daarom in de eerste persoon enkelvoud moet
staan. Als u de persoonsvorm vervangt door een werkwoord waarvan de stam niet op een -t of -d eindigt,
merkt u dat u met een derde persoon te maken hebt: Dan was ik de volgende die daarvoor opgebeld is.
Een vergelijkbaar voorbeeld is: Ik ben iemand die graag naar jazzmuziek luistert.
Als die verwijst naar het onderwerp van de hoofdzin, komt het werkwoord bij die wel in persoon overeen
met dat onderwerp, bijvoorbeeld in: Ik, die daar anders nooit voor gebeld word, ben vandaag toch
opgebeld of Jij, die daar nooit eerder voor opgebeld bent, bent nu toch gebeld.
10 april 2012
Taaltelefoon - Taalvragen van de week - Chronologisch overzicht - Jaargang 2012 227