You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
O <strong>le</strong> Tusi a <strong>le</strong> Aposetolo o Paulo i Kalatia<br />
Ia fesili atu i tagata o <strong>le</strong> vasega pe aisea o <strong>le</strong> a <strong>le</strong> mafai ai e <strong>le</strong> ituaiga<br />
o aoga e pei ona faamatalaina ona saunia i latou mo la latou<br />
galuega ua filifilia. Sa faaiuina <strong>le</strong> saunoaga a Elder Packer e faapea:<br />
“E <strong>le</strong> faapena ona fai. E <strong>le</strong> o <strong>le</strong> auala <strong>le</strong>na e faia ai -<br />
e <strong>le</strong> faia faapena ia aoga, e <strong>le</strong> faia foi faapena i <strong>le</strong><br />
faa<strong>le</strong>agaga. O loo i ai sauniga taua e pei foi ona i ai<br />
o vasega manaomia. O loo i ai tulaga faatonuina ua<br />
uma ona fuafua mo <strong>le</strong> agavaa. Afai tatou te teena ia<br />
tulaga, alo ese mai ai, pe <strong>le</strong> faia foi, o <strong>le</strong> a <strong>le</strong> mafai<br />
ona tatou ulu atu faatasi ma i latou o e na faamaeaina<br />
aoaoga” (Liahona, Ianuari 1986, 64).<br />
Ia tautino atu i tagata o lau vasega ua na o <strong>le</strong> tasi lava <strong>le</strong><br />
tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i moni i luga o <strong>le</strong> fogae<strong>le</strong>e<strong>le</strong> o loo i ai aoaoga uma,<br />
sauniga, ma feagaiga tatou te manaomia e toe fo’i atu ai i <strong>le</strong><br />
Tama Faa<strong>le</strong>lagi ma ola e pei o Ia i Lona malo. Ia ta’u atu<br />
i tagata o <strong>le</strong> vasega sa malamalama <strong>le</strong> Aposetolo o Paulo<br />
i <strong>le</strong>nei mataupu faavae ma sa taumafai o ia e faamatala atu<br />
i <strong>le</strong> Au Paia (tagai Efeso 4:5, 13).<br />
Ia faitau ma talanoaina mau o loo i lalo atoa ma fesili<br />
e faatatau i ai faatasi ma tamaiti. Atonu latou te mananao<br />
e vase lalo o tali i nei mau.<br />
Kalatia 1:6–9 Pe fia ea tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i moni o loo i ai? Pe aisea e<br />
avea ai <strong>le</strong> aoao atu o fuafuaga eseese o <strong>le</strong> tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i<br />
ma faafitauli matuia i <strong>le</strong> faatuatua o se tasi?<br />
Kalatia 1:10 Pe aisea ua avea ai aoaoga a tagata ma mea e<br />
masani ona malie i nisi nai lo aoaoga a <strong>le</strong> Faaola?<br />
Kalatia 1:11–12 Sa aoaoina e Paulo <strong>le</strong> te<strong>le</strong> o mea e uiga i <strong>le</strong><br />
Tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i mai tusitusiga paia faapea fo’i ma <strong>le</strong><br />
taimi na aoaoina ai o ia i mea tau lotu i <strong>le</strong> taimi<br />
a’o avea o ia ma se tamaitiiti, ma e <strong>le</strong> masalomia<br />
<strong>le</strong> talanoa atu i tagata o <strong>le</strong> Eka<strong>le</strong>sia ina ua mavae<br />
lona liliu. O <strong>le</strong> a <strong>le</strong> pogai ua e manatu ai sa<br />
faapea mai Paulo na aoaoina o ia i <strong>le</strong> tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i<br />
“e ala i <strong>le</strong> faaali mai o Iesu Keriso”? (tagai<br />
Galuega 9:4– 6). E taua faapefea faaliga i <strong>le</strong><br />
aooaina o <strong>le</strong> tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i?<br />
Ia faamatala atu o Paulo o se tagata fou ua liliu mai i <strong>le</strong><br />
tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i o <strong>le</strong> na aoaoina <strong>le</strong> tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i ma <strong>le</strong> mautinoa atoa ma <strong>le</strong><br />
mana. Sa manao o ia ia iloa e taitai pu<strong>le</strong>faamalumalu o <strong>le</strong><br />
mataupu faavae sa ia aoao atu e mautu ma e faaautu ia Iesu<br />
Keriso. Faitau <strong>le</strong> Kalatia 2:1–2, 9 ma fesili:<br />
• O ai na lauga atu i ai Paulo i Ierusa<strong>le</strong>ma? (Afai ua tatau ai,<br />
ia faitau mai e tagata o <strong>le</strong> vasega <strong>le</strong> Ioane 1:40–42 ina ia iloa<br />
ai o Kefa o Peteru lava <strong>le</strong>a.)<br />
• Pe na faapefea ona tali atu Peteru, Iakopo, ma Ioane<br />
i aoaoga a Paulo?<br />
• Pe aisea ua taua ai lo latou aoaoina o <strong>le</strong> tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i e tasi?<br />
Faitau <strong>le</strong> Mataupu Faavae ma <strong>Feagaiga</strong> 1:30. Ia fai atu i tagata<br />
o <strong>le</strong> vasega e faamatala mai <strong>le</strong> lagona o loo ia i latou ina ua<br />
200<br />
iloa ua toefuata’i mai e <strong>le</strong> Faaola, e ala i faaaliga i perofeta ma<br />
aposetolo, <strong>le</strong> Eka<strong>le</strong>sia moni e tasi na i ai i <strong>le</strong> lalolagi i <strong>le</strong><br />
vaitaimi o Paulo.<br />
Kalatia 2:9–14. O <strong>le</strong> lotogatasi o Aposetolo ua<br />
maua ai se faataitaiga o <strong>le</strong> malosiaga mo tagata<br />
o <strong>le</strong> Eka<strong>le</strong>sia. (15-20 minute)<br />
Ia saunia ni penitala fou se sefulu ma <strong>le</strong> tolu, po o ni fasi laau<br />
e faapena <strong>le</strong> lapopoa, faapea fo’i ma ni nai pa’u meme’i. Ia fai<br />
atu i se tasi e ofo mai e sau e gau lua se penitala (po o se fasi<br />
laau). Ia fusi faatasi penitala o loo totoe i <strong>le</strong> pa’u ma ia valaau<br />
atu i se tasi e sau e taumafai e gagau <strong>le</strong>a fusi penitala. Fesili atu:<br />
• Pe aisea ua faigata ai ona gagau ia penitala pe afai e tuufaatasi?<br />
(Ia mautinoa ua malamalama i latou o <strong>le</strong> malosi o <strong>le</strong><br />
penitala e tasi e faaopoopoina pe a tuufaatasi penitala e te<strong>le</strong>.)<br />
• Faitau <strong>le</strong> Kalatia 2:9. Pe aisea na taua ai <strong>le</strong> maua e Paulo<br />
ma Panapa o <strong>le</strong> “lima taumatau o <strong>le</strong> faatasiga” (o <strong>le</strong> talia<br />
ma lagolagoina) o Peteru, Iakopo, ma Ioane?<br />
• Pe faapefea ona avea <strong>le</strong> lotogatasi o ta’ita’i o <strong>le</strong> Eka<strong>le</strong>sia ma<br />
mea e manuia ai <strong>le</strong> galuega o <strong>le</strong> aoao atu ma <strong>le</strong> taita’ia<br />
o <strong>le</strong> tala<strong>le</strong><strong>le</strong>i?<br />
Ia faamatala atu ina ua alu atu Peteru i Anetioka, sa aai faatasi<br />
ma Nuuese. Sa suia <strong>le</strong>na lagona ina ua taunuu mai se vaega<br />
o <strong>le</strong> Au Paia Iutaia, o e na manatu e <strong>le</strong> tatau ona faifai mea<br />
faatasi ma Nuuese, faatasi ma <strong>le</strong> Aposetolo o Iakopo (tagai<br />
Kalatia 2:11–12). Faitau <strong>le</strong> Kalatia 2:13–14 ma fesili atu:<br />
• O ai na mulimuli i <strong>le</strong> faataitaiga a Peteru ina ua tu’ua e ia<br />
e na liliu o nuuese ma alu atu e aai faatasi ma tagata o <strong>le</strong><br />
Eka<strong>le</strong>sia Iutaia?<br />
• O <strong>le</strong> a se tali atu a Paulo e tusa ma <strong>le</strong>a mea na fai e Peteru?<br />
• Aisea na taua ai <strong>le</strong> i ai o se talitonuga e tasi ia Peteru ma<br />
Paulo e uiga i <strong>le</strong>nei mea?<br />
• Pe faapefea ona vaivai <strong>le</strong> Eka<strong>le</strong>sia pe afai e feeseesea’i taitai<br />
e uiga i <strong>le</strong> mataupu o Keriso?<br />
Ia faamatala atu <strong>le</strong> saunoaga a Bruce R.McConkie e uiga<br />
i <strong>le</strong>nei eseesega:<br />
“Sa manao Peteru e faamalie <strong>le</strong> tulaga ua oo i ai ona<br />
o lona fefe ne’i fa’amanuaina e ia loto o tagata Iutaia<br />
o e e <strong>le</strong>’i matua liliu moni ma sa pipii pea i <strong>le</strong> tulafono<br />
a Mose. . . .o <strong>le</strong> mea mautinoa lava, ana fai ua tatou<br />
maua <strong>le</strong> faamatalaga atoatoa, semanu ua tatou maua<br />
se faamatalaga e uiga i <strong>le</strong> toe liliu o Peteru ma faia<br />
mea uma i lona mana po o lona malosi i <strong>le</strong> uunaia<br />
o <strong>le</strong> Au Paia Iutaia ina ia talitonu o <strong>le</strong> tulafono a Mose<br />
ua faataunuuina ia Keriso ma ua <strong>le</strong> toe aoga i se isi<br />
po o se Iutaia po o se nuuese” (Doctrinal New<br />
Testament Commentary 2:463-64).