Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

116
Verkjameðferð við drentöku úr brjóstholi
Rannsókn á notkun lidocain-hlaups á húð fyrir drentöku með og án morfíngjafar
í æð benti til að það gerði gagn af lýsingum sjúklinganna að dæma þó marktækur
munur kæmi ekki fram (Carson o.fl., 1994). Fáar rannsóknir eru til þar sem
staðdeyfing er gefin á húð fyrir íhlutanir eins og drentöku. Fleiri rannsóknir er hins
vegar að finna um notkun staðdeyfingar sem sprautað er undir húð í sama tilgangi. Í
rannsókn Akrofi o.fl. (2005) fékk einn hópurinn staðdeyfingu með bupivacain undir
húð 20 mínútum áður en drenin voru fjarlægð. Í þessari rannsókn kom fram betri
verkjastilling með staðdeyfingu en hjá Carson o.fl. hér á undan. Það má skýra með
stærri verkjalyfjaskömmtum, lengri verkunartíma og mismunandi gjafaleiðum. Í
samanburðarrannsókn, sem gerð var á 100 börnum eftir brjóstholsskurðaðgerð þar
sem borin var saman verkjalyfjameðferð við drentöku, fékk annar hópurinn morfín
(0,1 mg/kg og allt að 10 mg í æð 30 mínútum fyrir drentöku). Hinn hópurinn fékk
EMLA® (lidocain og prilocain) staðdeyfikrem, 5 g á hvorn drenstað, þremur
klukkustundum fyrir drentöku. Fyrir drentökuna voru börnin í morfinhópnum með
minni verki en þau sem fengu deyfikremið. Meðan á drentökunni stóð var enginn
munur á milli hópanna hvað varðaði styrk verkjanna. Verkir jukust þó hlutfallslega
meira frá grunnlínunni í morfinhópnum. Rannsakendur ályktuðu að EMLA® væri
öruggt og gagnlegt til að deyfa verki við drentöku úr brjóstholi en engar
aukaverkanir af lyfinu komu fram (Rosen o.fl., 2000). Rannsókn á 100 fullorðnum
brjóstholsskurðsjúklingum benti einnig til þess að notkun EMLA®, sem borið er á
húð 3 klukkustundum fyrir drentöku, sé áhrifaríkara en morfin í æð (0,1 mg/kg)
(Valenzuela og Rosen, 1999). Það sem háði rannsókninni var óþolinmæði starfsfólks
sem fannst þriggja klukkustunda bið eftir verkun EMLA® of löng. Af þeim sökum
lauk aðeins um helmingur eða 52 sjúklingar rannsókninni því starfsfólk hafði ekki
þolinmæði til að bíða. Verkir sjúklinga í EMLA®-hópnum jukust minna meðan á
drentökunni stóð en hjá hinum en ekki var marktækur munur á verkjalýsingum
hópanna eftir drentökuna.
Önnur verkjameðferð
Þar sem verkjalyfjagjöf ein og sér hefur ekki alltaf reynst nógu vel við drentöku úr
brjóstholi hafa ýmsar aðrar aðferðir verið reyndar, sér eða sem viðbótarmeðferð.
Slökun er ein tegund meðferðar sem reynd hefur verið. Ekki fundust rannsóknir
sem gátu með afgerandi hætti bent á gagnsemi slökunar. Rannsókn þar sem slökun
(Quick Relaxation Technique, QRT) var beitt á 24 hjartaskurðsjúklinga við drentöku
sýndi að ekki var árangursríkara að blanda saman verkjalyfjum og slökun heldur en
að gefa eingöngu verkjalyf (Houston og Jesurum, 1999). Þessi rannsókn var þeim
annmarka háð að vera lítil í sniðum. Önnur rannsókn, sem í voru helmingi fleiri
þátttakendur, sýndi hins vegar mikilvægi slökunar ásamt notkun ópíatlyfja við
drentöku hjartaskurðsjúklinga þar sem þeir höfðu minni verki eftir drentöku
(Friesner o.fl., 2005).
Puntillo og Ley (2004) fræddu sjúklinga um það sem í vændum var þegar taka
átti dren úr brjóstholi og um hugsanlegan sársauka við íhlutunina. Þrátt fyrir að ekki
118
117