Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

210
Steinunn Arna Þorsteinsdóttir
kvíða- og þunglyndiseinkennum hjá þeim sem fengu símtal frá hjúkrunarfræðingi en
hjá samanburðarhópi svo ályktað var að símaeftirfylgd hefði ekki áhrif þar á.
Hartford og félagar (2002) skoðuðu hvort símaviðtöl hjúkrunarfræðinga við
hjartaskurðsjúklinga og aðstandendur eftir útskrift af sjúkrahúsi hefði áhrif á kvíða
þeirra. Veitt var símaeftirfylgd fyrstu sjö vikurnar eftir útskrift þar sem hringt var sex
sinnum í hvern sjúkling. Kvíði sjúklinga var metinn með Beck-kvíðakvarða á 3. degi
eftir útskrift og á 4. og 8. viku eftir útskrift. Algengt var að sjúklingar fyndu fyrir
kvíða á fyrstu dögunum eftir útskrift og dró úr honum eftir því sem frá leið. Minni
kvíði mældist hjá hópnum sem fékk símaeftirfylgd heldur en hjá samanburðarhópi.
Drógu höfundar þá ályktun að símaeftirfylgd minnkaði kvíða eftir útskrift. Gallagher
og félagar (2004) lögðu HADS-spurningalistann fyrir konur, sem höfðu farið í
CABG, til að meta kvíða- og þunglyndiseinkenni tólf vikum eftir útskrift. Fram kom
jákvæð fylgni líkamlegra fylgikvilla aðgerðar 6 vikum eftir útskrift og stiga á þunglyndiskvarða,
en ekki reyndist vera fylgni milli líkamlegra einkenna og kvíða í þessari
rannsókn, ólíkt niðurstöðum Roebuck (1999) en þar kom fram jákvæð fylgni
líkamlegra fylgikvilla eftir útskrift og stigafjölda á Becks-kvíðakvarða. Þeir sem fara í
opna hjartaaðgerð finna fyrir ýmsum einkennum fyrstu dagana og vikurnar á eftir.
Allt að helmingur sjúklinga finnur fyrir svefntruflunum, bjúg á fótum, ógleði,
lystarleysi og verkjum fyrstu vikurnar og önnur einkenni, eins og verkir í brjóstkassa,
og óþægindi og bjúgur í skurðfæti, geta varað í margar vikur eftir aðgerð. Enn
fremur eru hægðatregða og vandamál vegna skurðsára algeng (Brynja Ingadóttir og
Margrét Sigmundsdóttir, 1999; Gallagher o.fl., 2004; Hartford, 2005; Roebuck, 1999;
Savage og Grap, 1999). Ofantalin einkenni geta tafið bata og dregið úr vellíðan
sjúklinga auk þess sem þau virðast vera áhættuþáttur fyrir kvíða og depurð
(Gallagher o.fl., 2004; Roebuck, 1999). Það er því mikilvægt að reyna að draga úr
þessum einkennum eins og mögulegt er. Með símaeftirfylgd getur hjúkrunarfræðingur
skimað fyrir slíkum vandamálum og veitt ráðgjöf eða vísað sjúklingi áfram ef
þörf þykir á því og þannig dregið úr líkum á að vandamál þróist áfram eða verði
viðvarandi og leiði jafnvel til endurinnlagnar.
Niðurstöður rannsókna sýna að sjúklingar vilja fá meiri, einstaklingshæfðari
og ýtarlegri fræðslu fyrir útskrift af sjúkrahúsi og þörf er fyrir eftirfylgd og stuðning
eftir útskrift (Doering o.fl., 2002; Goodman, 1997; Henderson og Zernike, 2001;
Johnson, 2000; McMurray o.fl., 2007; Theobald og McMurray, 2004). Þeir
sjúklingar, sem fá símaeftirfylgd eftir útskrift, eru ánægðir með þá þjónustu og telja
hana vera mikilvægan hluta af öllu ferlinu (Johnson, 2000; Roebuck, 1999). Í rannsókn
Johnson (2000) var hjartaskurðsjúklingum veitt símaeftirfylgd einum mánuði
eftir útskrift. Nær helmingur þátttakenda greindi frá því að þeir hefðu viljað fá símtal
frá hjúkrunarfræðingi fyrr og flestir hefðu viljað fá símtalið í 2. viku eftir útskrift.
Almenn ánægja var meðal sjúklinga með þjónustuna og hafði rúmlega fjórðungur
þeirra safnað saman á blað spurningum til hjúkrunarfræðingsins þegar hann hringdi.
Rúmur þriðjungur vildu fá fleiri en eitt símtal, flestir hefðu viljað fá annað símtal á
undan því sem þeir fengu. Savage og Grap (1999) athuguðu hvað olli hjarta-
212
211