Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

More documents

Recommendations

Info

126 Guðrún Svava Guðjónsdóttir Tafla 1. PAINAD-verkjamatstækið Öndun 0 1 2 Stig Eðlileg Neikvæð munnleg tjáning Engin Brosandi Svipbrigði Eða hlutlaus Einstaka hryðjukennd öndun. Oföndun í stuttan tíma Einstaka stunur og kvein Leiður, hræddur, lyftir brúnum Líkamstjáning Afslöppuð Spennt Engin þörf Hughreystist Hughreystingar fyrir með rödd eða þörf hughreystingu snertingu Hávær hryðjukennd öndun. Oföndun, Cheyne- Stokes-öndun Endurtekin köll, grátur, háværar stunur eða kvein Grettur Stíf, hné aðdregin. Sjúkl. lemur frá sér Ekki hægt að hughreysta eða dreifa huganum Heimild: Warden, V., Hurley, A.C., og Volicer, L. (2003). Development and pshycometric evaluation of the pain assessment in advanced dementia (PAINAD) scale. Journal of the American Medical Directors Association, 4(1), 9-15. RANNSÓKNIR Á VERKJAMATI HJÁ ÖLDRUÐUM EFTIR AÐGERÐ Á háskólasjúkrahúsi í Helsinki voru 160 sjúklingar 65 ára og eldri, sem gengust undir hjartaaðgerð, rannsakaðir með tilliti til verkjamats. Sjúklingar með vitræna skerðingu voru útilokaðir frá rannsókninni. Fjórir verkjakvarðar voru skoðaðir: VRS, VAS, RWS (red wedge scale; 5 cm rautt litróf sem sjúklingur merkir inn á) og andlitskvarðinn. Í rannsókninni tókst um það bil 60% þátttakenda að nota VAS-kvarðann en höfundarnir álitu að ef 80% þátttakenda gætu notað kvarðann væri hann viðunandi. Tíðni fullnægjandi verkjamats var mest með VRS (81%) og RWS (83%) en lægra með VAS (60%) og andlitskvarða (44%). Sjúklingunum mistókst oftast með alla kvarðana á fyrsta degi en framför varð næstu fjóra daga. Algengustu ástæður þess að sjúklingar gátu ekki notað VAS var rugl, þreyta og skortur á athygli. Sumum sjúklinganna fannst fáránlegt að nota andlitskvarðann og gátu ekki tekið hann alvarlega. Sumir kvörtuðu um að erfitt væri að greina á milli svipbrigðanna en yngri sjúklingum gekk betur að nota kvarðann en þeim eldri. Bæði eldri og yngri sjúklingum gekk vel að nota VRS og RWS (Pesonen o.fl., 2008). Í samanburðarrannsókn Gagliese og Katz (2002) voru karlar, sem gengust undir brottnám blöðruhálskirtils og metnir hæfir til að fá sjúklingsstýrða verkjadælu, rannsakaðir. Þrír verkjakvarðar voru prófaðir: MPQ (McGill pain questionnaire), en þar 128 127
127 Verkjamat aldraðra eru 20 atriði notuð til að lýsa einkennum verkjarins, PPI (present pain intensity), en hann er hluti af MPQ (sama og VRS), og VAS-kvarði. Mönnunum 95 var skipt í tvo hópa, eldri og yngri en 62 ára. Meðalaldur sjúklinganna í eldri hópnum var svipaður og í öðrum rannsóknum þar sem verkir eldri sjúklinga hafa verið rannsakaðir. Kvöldið fyrir aðgerð fengu sjúklingarnir fræðslu um notkun verkjadælunnar. Á fyrsta degi eftir aðgerð gáfu eldri sjúklingarnir sér marktækt minna magn morfíns en yngri sjúklingarnir. Báðir hóparnir gáfu sér minna magn morfíns á öðrum degi og var minnkunin meiri hjá yngri hópnum þannig að hóparnir urðu líkari hvað þetta varðar þegar leið á. Aldursmunur á verkjastigum var tengdur því hvaða kvarði var notaður. Á orðakvarða greindu eldri sjúklingar frá minni styrk verkja en þessi munur kom ekki fram þegar VAS var notaður. Takmarkanir rannsóknarinnar fólust í því að meðalaldur í eldri hópnum var ekki nema 67 ár og vísar hún þannig einungis til yngri aldraðra. Einnig þurftu sjúklingarnir að hafa tök á að nota verkjadælu og nota verkjakvarðana en það útilokar þá úr rannsókninni sem eru með brátt eða langvinnt rugl. Fram kom að sjúklingarnir hefðu verið áttaðir meðan rannsóknin fór fram en ekki var gert formlegt mat á vitrænni getu. Gagliese o.fl. (2005) báru verkjamat aldraðra saman við yngri sjúklinga. Voru fjórir verkjakvarðar rannsakaðir: NRS, VRS og VAS, sá síðastnefndi bæði láréttur og lóðréttur. Sjúklingarnir voru spurðir hvaða kvarða auðveldast væri að nota, hver myndi gefa áreiðanlegustu niðurstöðuna og hvaða kvarða þeir myndu vilja nota í framtíðinni. Rannsóknin var gerð á 504 sjúklingum á aldrinum 18 til 86 ára. Allir sjúklingarnir fengu sjúklingsstýrða verkjadælu eftir aðgerð. Sjúklingar sem voru ekki áttaðir, voru útilokaðir frá þátttöku. Þátttakendur voru látnir nota kvarðana í handahófskenndri röð. Allir gátu að minnsta kosti notað einn af kvörðunum. Þátttakendur voru líklegastir til að gera skyssur á VAS-kvarða en síst líklegir á VRS og líklegra var að eldri sjúklingar gerðu skyssur en þeir yngri. Í hvaða röð kvarðarnir voru lagðir fyrir sjúklingana skipti máli en einungis varðandi láréttan VAS, en sjúklingar sem voru nýbúnir að ljúka við lóðréttan VAS voru ekki eins líklegir til að gera skyssur á láréttan VAS. Þetta gefur til kynna að æfingin skapi meistarann en ekki er alltaf möguleiki á því í bráðafasa. Það eina, sem einkenndi sjúklingana sem gerðu skyssur, var hærri aldur, en menntun, stærð aðgerðar, morfíngjöf eða virkni sjúklingsins skipti ekki máli. Sjúklingarnir töldu oftast að NRS væri auðveldasti kvarðinn og kusu helst að hann yrði notaður í framtíðinni. Eins og fyrri rannsóknin hefur þessi rannsókn einnig þær takmarkanir að útiloka þá sem eru óáttaðir því þátttakendur þurftu að vera færir um að fá sjúklingsstýrða verkjameðferð. Rannsóknin fór einnig fram á fyrsta sólarhringnum eftir aðgerð og er því ekki vitað hvað gæti breyst á lengri tíma (Gagliese o.fl., 2005). Hæfni til að greina frá verkjum skiptir sköpum við verkjamat. Í rannsókn Rodriguez o.fl. (2004) var áreiðanleiki þriggja mismunandi verkjamatstækja prófaður til að meta styrk verkja hjá eldri fullorðnum með krabbamein í höfði eða hálsi og voru með samskiptavandamál. NRS, andlitskvarði og VAS voru prófaðir í rann- 129 128
Page 2 and 3:
Aðgerðasjúklingar liggja ekki a
Page 4 and 5:
Aðgerðasjúklingar liggja ekki a
Page 6 and 7:
6 Formáli Bók þessi er önnur b
Page 8 and 9:
8 Inngangur Haustið 2007 kom út b
Page 10 and 11:
10 er lýst. Hún leggur til að hj
Page 12 and 13:
12 Jafnframt um líkamsímynd og br
Page 14 and 15:
14 Brynja Ingadóttir, Katrín Blö
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
22 Anna María Ólafsdóttir og Lil
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
36 Díana Dröfn Heiðarsdóttir Ra
Page 38 and 39:
38 Díana Dröfn Heiðarsdóttir sk
Page 40 and 41:
40 Díana Dröfn Heiðarsdóttir sj
Page 42 and 43:
42 Díana Dröfn Heiðarsdóttir in
Page 44 and 45:
44 Díana Dröfn Heiðarsdóttir á
Page 46 and 47:
46 Díana Dröfn Heiðarsdóttir Je
Page 48 and 49:
48 Kolbrún Eva Sigurðardóttir N
Page 50 and 51:
50 Kolbrún Eva Sigurðardóttir St
Page 52 and 53:
52 Kolbrún Eva Sigurðardóttir s
Page 54 and 55:
54 Kolbrún Eva Sigurðardóttir Tr
Page 56 and 57:
56 Kolbrún Eva Sigurðardóttir
Page 58 and 59:
58 Kolbrún Eva Sigurðardóttir Þ
Page 60 and 61:
60 SIGURBJÖRG VALSDÓTTIR Áhættu
Page 62 and 63:
62 Þrýstingssár Íslandi reyndis
Page 64 and 65:
64 Þrýstingssár Talið er að 30
Page 66 and 67:
66 Þrýstingssár Bradenkvarðinn
Page 68 and 69:
68 Þrýstingssár Í töflu 4 hér
Page 70 and 71:
70 Þrýstingssár Sjúklingurinn v
Page 72 and 73:
72 Þrýstingssár og þau eru jafn
Page 74 and 75:
74 Þrýstingssár Landspítali há
Page 76 and 77: 76 Kristrún Þóra Ríkharðsdótt
Page 86 and 87: 86 SESSELJA JÓHANNESDÓTTIR Áhrif
Page 88 and 89: 88 Áhrif fótanudds á svefn Meðf
Page 90 and 91: 90 Áhrif fótanudds á svefn skur
Page 92 and 93: 92 Fótanudd Sérhæfð meðferð e
Page 94 and 95: 94 Áhrif fótanudds á svefn eða
Page 96 and 97: 96 Áhrif fótanudds á svefn Gilla
Page 98 and 99: 98 ÁSTA JÚLÍA BJÖRNSDÓTTIR Fó
Page 100 and 101: 100 Áhrif handa- og fótanudds Ver
Page 102 and 103: 102 Áhrif handa- og fótanudds Taf
Page 104 and 105: 104 Áhrif handa- og fótanudds hef
Page 106 and 107: 106 Áhrif handa- og fótanudds ni
Page 108 and 109: 108 Áhrif handa- og fótanudds ná
Page 110 and 111: 110 Áhrif handa- og fótanudds þu
Page 112 and 113: 112 MARTA KRISTJANA PÉTURSDÓTTIR
Page 114 and 115: 114 Verkjameðferð við drentöku
Page 124 and 125: 124 Guðrún Svava Guðjónsdóttir
Page 134 and 135: 134 SIGFRÍÐUR HÉÐINSDÓTTIR Br
Page 136 and 137: 136 Bráðaverkjameðferð aldraðr
Page 138 and 139: 138 Dryden o.fl., 2004. McDonal d o
Page 148 and 149: 148 Vigdís Friðriksdóttir Til ve
Page 150 and 151: 150 Vigdís Friðriksdóttir hina k
Page 152 and 153: 152 Vigdís Friðriksdóttir Verkir
Page 154 and 155: 154 Vigdís Friðriksdóttir eins o
Page 156 and 157: 156 Vigdís Friðriksdóttir Dijk,
Page 158 and 159: 158 Ingibjörg Ósk Guðmundsdótti
Page 170 and 171: 170 Ólöf Guðrún Ásbjörnsdótt
Page 176 and 177:
176 Ólöf Guðrún Ásbjörnsdótt
Page 178 and 179:
178 Ólöf Guðrún Ásbjörnsdótt
Page 180 and 181:
180 Heiða Hringsdóttir og Sólvei
Page 182 and 183:
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Page 196 and 197:
196 Kristjana Guðrún Halldórsdó
Page 198 and 199:
Page 200 and 201:
Page 202 and 203:
Page 204 and 205:
Page 206 and 207:
Page 208 and 209:
208 Steinunn Arna Þorsteinsdóttir
Page 210 and 211:
Page 212 and 213:
Page 214 and 215:
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
218 hjúkrunar- og dvalarheimilisin
Page 220:
220 Vigdís Friðriksdótti lauk hj
Page 223 and 224:
Grisjuband Eyðir sveppasýkingum
show all

Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?