Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

39
Næring eldri sjúklinga sem fara í kransæðahjáveituaðgerð
líkamans en helmingunartími þess er um 20 dagar og því eru breytingar á
búskapnum lengi að koma fram í blóði. Þannig getur einstaklingur stefnt í vannæringu
þrátt fyrir eðlileg gildi albúmíns. Fleiri ástæður geta haft áhrif á gildi þess í
blóðsermi svo sem sýklasótt, lifrarsjúkdómar, slys, brunaskaðar og stór sár. Prealbúmín
er hins vegar álitið vera betri vísir fyrir ástand næringar en albúmín því það
hefur skemmri helmingunartíma, eða einn til þrjá daga og því koma breytingar á
próteinbúskap og næringu fyrr fram með þeirri mælingu. Eins og albúmín breytist
prealbúmín einnig við sjúkdóma og slys og því er ekki hægt að draga einhliða ályktun
út frá gildi þess um vannæringu en það breytist mjög fljótt þegar næring einstaklings
batnar og má því nota til að meta árangur næringarmeðferðar (Delville, 2008; Jensen,
2008). Ennfremur er vitað að fylgni er á milli lágs gildis albúmíns og verri batahorfa
og hærri dánartíðni hjá öllum sjúklingahópum (Grossniklaus o.fl., 2008; Jensen,
2008).
HLUTVERK HJÚKRUNARFRÆÐINGA Í NÆRINGARMEÐFERÐ
Eins og fram hefur komið hafa rannsóknir sýnt að sjúklingar á sjúkrahúsum nærast
ekki nægilega og vannæring er þó nokkuð algeng (Dickinson, Welch og Ager, 2007;
Pedersen, 2003; DiMaria-Ghalili, 2002). Aldraðir sjúklingar mega síst við því að vera
vannærðir og eru því áhættuhópur sem sinna þarf sérstaklega til að fyrirbyggja
skaðleg áhrif á heilsu hans (Grossniklaus o.fl., 2008; Ingibjörg Hjaltadóttir o.fl.,
2007). Hlutverk hjúkrunarfræðinga í næringarmeðferð eru margvísleg á sjúkrahúsum
og snúa jafnt að umhverfisþáttum sem og sjúklingnum sjálfum. Þeir meta
næringarástand sjúklings og greina hvaða þættir valda því að hann nærist ekki nóg.
Viðeigandi hjúkrunargreiningar eru settar fram svo og áætlun. Það er á ábyrgð
hjúkrunarfræðinga að tryggja að sjúklingar geti matast. Til þess getur þurft að
hagræða þeim í þægilegri stellingar, sjá til þess að þeir nái til matarins eða fái þá
aðstoð sem þeir þurfa á að halda. Maturinn sjálfur þarf að vera lystugur, snyrtilega
fram borinn og bragðgóður og henta sjúklingnum. Stundum getur sjúklingur aðeins
hugsað sér annan mat en sjúkrahúsfæðið og þá er hægt að útvega það, til dæmis með
hjálp fjölskyldunnar. Snyrtilegt umhverfi, til dæmis í kringum sjúkrarúmið og vel
loftræst sjúkrastofa getur haft jákvæð áhrif á matarlyst. Hér er aðeins drepið á því
helsta, en ljóst er að hjúkrunarfræðingar, í góðu samstarfi við aðra aðila svo sem
næringarráðgjafa, iðjuþjálfa, sjúkraþjálfara, sjúkraliða, sérhæft starfsfólk deilda og
aðstandendur sjúklings, geta stutt við sjúklinga svo þeim takist að nærast betur
(Cataldo o.fl., 2002; O’Regan, 2009).
Fræðsla til sjúklinga er mikilvæg og öll meðferð þarf að vera einstaklingsmiðuð
og taka mið af þörfum og óskum hvers og eins. Rannsókn Pedersen (2005)
var gerð til að kanna hvort einstaklingsmiðuð hjúkrunarmeðferð með virkri þátttöku
eldri skurðsjúklinga myndi auka orku- og próteininntöku þeirra. Tveir hópar voru
skoðaðir, annar fékk aukna fræðslu og leiðbeiningar um mikilvægi góðrar fæðu og
samanburðarhópurinn fékk venjubundna meðferð. Með því að meta fæðuinntöku
41
40