Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

161
Samvinna
rannsóknartilgátuna sem var að kynferði lækna geti verið áhrifaþáttur á framkomu
hjúkrunarfræðinga við þá.
Það sama kemur fram í rannsókn Gjerberg og Kjölsröd (2001) sem gerð var í
Noregi á samskiptum hjúkrunarfræðinga við kvenkyns lækna. Rannsóknin var gerð
frá sjónarhorni kvenkyns lækna og kom þar fram að þeir töldu framkomu
hjúkrunarfræðinga stjórnast að einhverju leiti af kynferði læknanna. Í báðum
þessum rannsóknum virtust t.a.m. kvenkyns hjúkrunarfræðingar vera tilbúnari til að
aðstoða og ganga frá eftir karlkyns lækna en kvenkyns. Þannig virtust þær gera meiri
kröfu til kvenlækna um að þær væru sjálfstæðar í störfum sínum.
Hojat o.fl. (2003) komust að því að lýðfræðilegar breytur hafa ekki eins mikil
áhrif í samskiptum stéttanna eins og menningarlegar og félagslegar breytur. Rannsóknartilgáta
þeirra byggðist á því að samvinna hjúkrunarfræðinga og lækna endurspeglist
í ríkjandi menningarímynd faghlutverka í mismunandi menningarheimum.
Þannig gerðu rannsakendur ráð fyrir því að samanborið við Ítalíu og Mexíkó væri
meiri og heildrænni sýn á samvinnu lækna og hjúkrunarfræðinga í Bandaríkjunum og
Ísrael og að stéttirnar bættu hvor aðra upp. Á Ítalíu og í Mexíkó væri virðingarröð
stéttanna hinsvegar áhrifavaldur í samvinnu stéttanna. Hojat og félagar komust að
því að bil milli hjúkrunarfræðinga og lækna er meira í þeim ríkjum þar sem heildrænar
áherslur eru fyrirferðameiri. Í þessum ríkjum var sjálfstæði í starfi hjúkrunarfræðinganna
meiri. Vera má að tvíræðni í hlutverkum þessara stétta valdi þessari
mótsögn. Niðurstöður þeirra gefa til kynna að lýðfræðilegar breytur svo sem aldur
og kyn hafi ekki eins mikil áhrif og félagslegar og menningarlegar breytur. Með
öðrum orðum, að hægt sé að hafa áhrif á viðhorf þessara stétta til samvinnu strax í
námi með því að stuðla að auknum tengslum milli þeirra svo að við útskrift verði til
staðar aukinn gagnkvæmur skilningur og innsýn inn í faghlutverk hvorrar stéttar fyrir
sig.
Þetta styður umfjöllun Weinsteins og Antonva (2003) um nýstárlegt
menntunarlíkan sem notað var hjá læknanemum í Rússlandi, þar sem þeir voru
hvattir til að vinna við hjúkrun eftir 3. námsárið. Sýndi það sig að innsýn læknanemanna
í störf hjúkrunarfræðinga jókst og bilið milli hjúkrunarfræðinga og lækna
minnkaði.
Af þessum niðurstöðum má sjá að ekki er einungis hægt að horfa á samskipti
og samvinnu lækna og hjúkrunarfræðinga út frá kynjabreytu. Það þarf jafnframt að
skoða viðhorf þessara stétta til samvinnu og skynjun þeirra á hvernig hlutverk þeirra
skarast í daglegri vinnu.
VIÐHORF STÉTTANNA TIL SAMVINNU
Almennt virðast læknar og hjúkrunarfræðingar hafa jákvætt viðhorf til samvinnu og
samskipta sín á milli þó rannsóknir bendi til jákvæðara viðhorfs meðal hjúkrunarfræðinga
(Thomson, 2007). Jafnframt virðast hjúkrunarfræðingar telja samvinnu
163
162