Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

174
Ólöf Guðrún Ásbjörnsdóttir
máli. Konur sem fóru í síðbúna enduruppbyggingu sögðu að þær hefðu fundið nánast
samstundis fyrir jákvæðum breytingum hvað varðar sjálfsálit og líkamsímynd. Ástæða
þessa var talin vera sú að þær höfðu fengið tíma til að lifa með brjóstleysinu. Á hinn
bóginn tjáðu þær konur sem fóru í tafarlausa uppbyggingu sig um vissan missi sem og
tap á sjálfsvirðingu og lélegri líkamsmynd. Sjálfsvirðing og bætt líkamsímynd þeirra jókst
svo með tímanum.
Persónulegar aðstæður kvennanna höfðu mikið að segja um aðlögunarferlið eftir
brjóstauppbygginguna. Stuðningur frá fjölskyldu og nánustu vinum ásamt áhyggjum af
heilsufari og fjárhagi réð miklu um hversu vel þær aðlöguðust. Flestar sóttu konurnar
stuðning til maka og nánustu vina og ættingja en töldu þó að enginn gæti sett sig í þeirra
spor og í sumum tilfellum höfðu orðið vinslit vegna þess sem þær töldu vera skilningsleysi
viðkomandi gagnvart tilfinningum þeirra. Hvað varðar samlíf með mökum töldu
flestar konurnar maka sína vera sátta við nýja útlitið og ferlið hafi ekki haft áhrif á þann
þátt. Hins vegar töluðu þær um að þær væru mjög meðvitaðar um útlit sitt og voru
tregar til að bera líkama sinn, jafnvel fyrir maka sínum.
3. Endurskilgreining á eðlilegu ástandi (redefining normality).
Að endurheimta eðlilegt ástand eftir brjóstauppbyggingu var það sem flestar konurnar
stefndu að. Þegar þær höfðu gert sér grein fyrir því að fyrra ástand var ekki mögulegt
var nauðsynlegt fyrir þær að sætta sig við hið nýja ástand. Þetta átti ekki einungis við um
nýja líkamsímynd og sjálfsvirðingu heldur einnig um að endurskilgreina félagsleg sambönd,
fjölskylduaðstæður, lífsstíl og sjálfa sig. Einnig þurftu þær að aðlagast nýja brjóstinu
og gera sér grein fyrir að það yrði aldrei eins og það sem þær misstu, hvorki að
tilfinningu né útliti.
Konurnar í rannsókn þeirra Hill og White (2008) segja flestar að þessi lífsreynsla
sé þeim mikilvæg hvað varðar sýn þeirra á lífið. Þær eru reiðubúnar að deila henni með
öðrum konum í svipaðri stöðu, með það fyrir augum að aðstoða þær í gegnum ferlið
frá greiningu krabbameinsins til brjóstauppbyggingarinnar sjálfrar. Helsti takmarkandi
þátturinn í þessari rannsókn er hve úrtakið er lítið, aðeins 10 konur. Hins vegar eru
niðurstöður höfunda auðskiljanlegar og auðvelt að heimfæra þær upp á íslenskan
veruleika.
Þótt flestar konur hafi svipaða sýn á líkamsímynd sína eru til konur sem láta útlit
sitt ekki ganga fyrir og setja spurningamerki við hinn hefðbundna kvenleika og forðast
þar með jafnvel að vera álitnar kynverur. Boehmer o.fl. (2007) velta m.a fyrir sér ánægju
samkynhneigðra kvenna með brjóstauppbyggingu og hvort þær hafi aðra líkamsímynd
en gagnkynhneigðar konur. Þær túlka niðurstöður sínar á þann veg að samkynhneigðar
konur velti útliti sínu ekki eins mikið fyrir sér og gagnkynhneigðar konur. Við leit mína á
heimildum um þetta efni fann ég ekki margar rannsóknir sem geta stutt þessa
176
175