Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

More documents

Recommendations

Info

208 Steinunn Arna Þorsteinsdóttir Aðferð Leit að rannsóknargreinum fór fram í þremur gagnagrunnum á vefnum, PubMed, Scopus og Cinahl. Allar leitir voru takmarkaðar við greinar á ensku og leit í hjúkrunartímaritum. Leitarorðin voru heart surgery, discharge information, follow up, informational needs, patient education og telephone. Fimm hjartaskurðsjúklingum, sem útskrifuðust af brjóstholsskurðdeild á vormánuðum 2009, var fylgt eftir með síðamviðtali eftir útskrift. Þátttakendur voru valdir af handahófi en miðað var við að greinarhöfundur hefði hjúkrað viðkomandi sjúklingi í sjúkrahúslegunni. Fyrir útskrift var sjúklingum boðin símaeftirfylgd og var hringt í þá 7 til 14 dögum eftir heimferð. SJÚKLINGAFRÆÐSLA Sjúklingafræðsla hefur verið í mikilli þróun síðustu þrjá áratugina. Núna hefur sjúklingafræðsla það meginmarkmið að styðja einstaklinginn til sjálfstæðrar og upplýstrar ákvarðanatöku um eigin meðferð og lífsstíl. Lögð er áhersla á að einstaklingurinn beri ábyrgð á sjálfum sér og heilsu sinni og er forræðishyggjan á undanhaldi. Sagt hefur verið að heilbrigðisþjónustan hafi gengið í gegnum nokkrar byltingar, sú fyrsta (á áttunda áratugnum) einkenndist af niðurskurði útgjalda, önnur lagði áherslu á gagnreynd vinnubrögð, gæðastjórnun og áhættustýringu til að tryggja að þjónustan væri örugg fyrir sjúklinga. Sú þriðja er sögð vera sjálfsefling (personal empowerment) og byggist hún á því að leggja ábyrgð á heilsu í hendur einstaklinganna sjálfra af ástæðum sem hvort tveggja eru hugmyndafræðilegar og hagkvæmar (Neuhauser, 2003). Sjálfsefling felur í sér að auka hæfni einstaklinga og fjölskyldna þeirra til sjálfsumönnunar, sjálfstæðrar ákvarðanatöku og lausn vandamála (Leino-Kilpi o.fl., 1998). Tilgangur og markmið sjúklingafræðslu Sjúklingafræðsla hefur verið skilgreind sem skipulagt nám sem felst í kennslu, ráðgjöf og aðstoð við breytingar á lifnaðarháttum (Phillips, 1999). Sjúklingafræðsla er margþætt og getur falið í sér upplýsingagjöf um heilsufar (health information), heilbrigðisfræðslu (health education) og heilsueflingu (health promotion) (Webber, 1990). Sjúklingafræðsla hefur það markmið að auka þekkingu og hæfni einstaklingsins til að taka upplýstar ákvarðanir um eigin lifnaðarhætti og meðferð og öðlast öryggi í eigin umönnun (Henderson og Zernike, 2001; Phillips, 1999). Hún felur í sér mat, markmið og nýtingu úrræða. Sjúklingafræðslu er ætlað að auka þátttöku sjúklings í eigin meðferð og hún stuðlar að virkum samskiptum milli sjúklings og heilbrigðisstarfsfólks (Phillips, 1999). Með styttri legutíma inni á sjúkrahúsi hefur jafnframt dregið úr tíma til að veita sjúklingi fræðslu og þjálfa upp nauðsynlega færni, en í raun hefur þörfin fyrir vandaða fræðslu og stuðning við útskrift vaxið því sjúklingar fara fyrr heim og eru veikari en áður (McMurray o.fl., 2007). Fræðslan getur falið í sér þjálfun í ákveðinni færni eða framkvæmd verka, eins og að skipta um umbúðir á skurðsári eða þreifa eftir púlsi og meta hann. Hún getur einnig falið í sér fræðslu og 210 209
209 Símaeftirfylgd eftir hjartaskurðaðgerð þjálfun í að ráða í og bregðast við líkamlegum einkennum eins og mæði, andþyngslum eða einkennum um skurðsárasýkingu. Sjúklingafræðsla getur jafnframt falið í sér ráðgjöf varðandi ýmislegt annað, eins og verkjameðferð og notkun verkjalyfja, svefnleysi, hægðatregðu, breytt mataræði og líkamsþjálfun. Síðast en ekki síst getur hún verið samtal við sjúklinginn um sjúkdómsástand hans og heilsufar, um hvernig hann tekst á við möguleg vandamál og fylgikvilla sem upp geta komið og hvernig honum tekst að ná eins góðri almennri líðan, að hans eigin mati, og mögulegt er. Vönduð útskriftarfræðsla getur þannig stuðlað að betri líðan, flýtt fyrir bata, stytt legutíma á sjúkrahúsum og dregið úr endurkomum inn í heilbrigðiskerfið (Henderson og Zernike, 2001; McMurray o.fl., 2007; Yoon o.fl., 2006). Yfirlit rannsókna á einkennum, líðan og þörfum sjúklinga fyrir fræðslu og stuðning eftir útskrift Mikið hefur verið rannsakað hvaða vandamál fólk glímir við eftir skurðaðgerðir. Hér verður fjallað um rannsóknir á einkennum, líðan og fræðsluþörfum hjartaskurðsjúklinga eftir útskrift, en niðurstöður íslenskra og erlendra rannsókna sýna að fólk glímir við margvíslega fylgikvilla eftir þær. Í þeim rannsóknum, sem hér liggja til grundvallar, var upplýsinga aflað með símtölum eða viðtölum við sjúklinga og aðstandendur eða með spurningalistum. Í sumum tilfellum var símtal við sjúklinga ekki aðeins aðferð til að afla upplýsinga heldur íhlutun í sjálfu sér (Hartford, 2005; Roebuck, 1999). Símaeftirfylgd og upplýsingasöfnun fór fram á ólíkum tímapunktum milli rannsókna, allt frá 1. degi eftir útskrift (Hartford, 2005) og að einu ári eftir útskrift (Theobald og McMurray, 2004). Við mat á andlegri líðan voru notuð matstæki eins og HADS-spurningalistinn (Hospital anxiety and depressive scale) og Becks-kvíðakvarði (Gallagher o.fl., 2004; Herdís Sveinsdóttir o.fl., 2007; Hartford, 2005; Roebuck, 1999). Að gangast undir opna hjartaaðgerð getur verið mikið áfall fyrir einstaklinginn og fjölskyldu hans (Theobald og McMurray, 2004) og er það þekkt að andleg vanlíðan á borð við kvíða og depurð er meðal þeirra vandamála sem hjartaskurðsjúklingar glíma við eftir aðgerð (Gallagher o.fl., 2004; Goodman, 1997; Hartford o.fl., 2002; Herdís Sveinsdóttir o.fl., 2007). Í rannsókn Theobald og McMurray (2004) sagði nær helmingur hjartaskurðsjúklinga að aðgerðin hefði verið mikið áfall og aðlögun að þeim breytingum sem fylgdu í kjölfarið hefði reynst þeim erfið. Aðlögun eftir hana reyndist þeim erfið og þeir fundu miklar breytingar í kjölfarið. Breytingar á fjárhag ollu sjúklingum og aðstandendum áhyggjum og höfðu þeir áhyggjur af framtíðinni. Aðstandendur fundu fyrir kvíða og spennu vegna nauðsynlegrar aðlögunar sem þeir þurftu að ganga í gegnum vegna breyttra aðstæðna. Skoðað hefur verið hvort símaeftirfylgd dragi úr þunglyndis- og kvíðaeinkennum hjartaskurðsjúklinga á fyrstu vikum eftir útskrift og eru rannsakendur ekki á einu máli um gagnsemi þessarar meðferðar. Í rannsókn Roebuck (1999) hringdi hjúkrunarfræðingur tvisvar í hjartaskurðsjúklinga eftir útskrift, á 7. og 21. degi, umfram venjubundna útskriftarfræðslu. HADS-spurningalistinn var lagður fyrir þátttakendur þremur og fimm vikum eftir útskrift. Ekki virtist hafa dregið meira úr 211 210
Page 2 and 3:
Aðgerðasjúklingar liggja ekki a
Page 4 and 5:
Aðgerðasjúklingar liggja ekki a
Page 6 and 7:
6 Formáli Bók þessi er önnur b
Page 8 and 9:
8 Inngangur Haustið 2007 kom út b
Page 10 and 11:
10 er lýst. Hún leggur til að hj
Page 12 and 13:
12 Jafnframt um líkamsímynd og br
Page 14 and 15:
14 Brynja Ingadóttir, Katrín Blö
Page 16 and 17:
Page 18 and 19:
Page 20 and 21:
Page 22 and 23:
22 Anna María Ólafsdóttir og Lil
Page 24 and 25:
Page 26 and 27:
Page 28 and 29:
Page 30 and 31:
Page 32 and 33:
Page 34 and 35:
Page 36 and 37:
36 Díana Dröfn Heiðarsdóttir Ra
Page 38 and 39:
38 Díana Dröfn Heiðarsdóttir sk
Page 40 and 41:
40 Díana Dröfn Heiðarsdóttir sj
Page 42 and 43:
42 Díana Dröfn Heiðarsdóttir in
Page 44 and 45:
44 Díana Dröfn Heiðarsdóttir á
Page 46 and 47:
46 Díana Dröfn Heiðarsdóttir Je
Page 48 and 49:
48 Kolbrún Eva Sigurðardóttir N
Page 50 and 51:
50 Kolbrún Eva Sigurðardóttir St
Page 52 and 53:
52 Kolbrún Eva Sigurðardóttir s
Page 54 and 55:
54 Kolbrún Eva Sigurðardóttir Tr
Page 56 and 57:
56 Kolbrún Eva Sigurðardóttir
Page 58 and 59:
58 Kolbrún Eva Sigurðardóttir Þ
Page 60 and 61:
60 SIGURBJÖRG VALSDÓTTIR Áhættu
Page 62 and 63:
62 Þrýstingssár Íslandi reyndis
Page 64 and 65:
64 Þrýstingssár Talið er að 30
Page 66 and 67:
66 Þrýstingssár Bradenkvarðinn
Page 68 and 69:
68 Þrýstingssár Í töflu 4 hér
Page 70 and 71:
70 Þrýstingssár Sjúklingurinn v
Page 72 and 73:
72 Þrýstingssár og þau eru jafn
Page 74 and 75:
74 Þrýstingssár Landspítali há
Page 76 and 77:
76 Kristrún Þóra Ríkharðsdótt
Page 78 and 79:
Page 80 and 81:
Page 82 and 83:
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
86 SESSELJA JÓHANNESDÓTTIR Áhrif
Page 88 and 89:
88 Áhrif fótanudds á svefn Meðf
Page 90 and 91:
90 Áhrif fótanudds á svefn skur
Page 92 and 93:
92 Fótanudd Sérhæfð meðferð e
Page 94 and 95:
94 Áhrif fótanudds á svefn eða
Page 96 and 97:
96 Áhrif fótanudds á svefn Gilla
Page 98 and 99:
98 ÁSTA JÚLÍA BJÖRNSDÓTTIR Fó
Page 100 and 101:
100 Áhrif handa- og fótanudds Ver
Page 102 and 103:
102 Áhrif handa- og fótanudds Taf
Page 104 and 105:
104 Áhrif handa- og fótanudds hef
Page 106 and 107:
106 Áhrif handa- og fótanudds ni
Page 108 and 109:
108 Áhrif handa- og fótanudds ná
Page 110 and 111:
110 Áhrif handa- og fótanudds þu
Page 112 and 113:
112 MARTA KRISTJANA PÉTURSDÓTTIR
Page 114 and 115:
114 Verkjameðferð við drentöku
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
124 Guðrún Svava Guðjónsdóttir
Page 126 and 127:
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
Page 132 and 133:
Page 134 and 135:
134 SIGFRÍÐUR HÉÐINSDÓTTIR Br
Page 136 and 137:
136 Bráðaverkjameðferð aldraðr
Page 138 and 139:
138 Dryden o.fl., 2004. McDonal d o
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
148 Vigdís Friðriksdóttir Til ve
Page 150 and 151:
150 Vigdís Friðriksdóttir hina k
Page 152 and 153:
152 Vigdís Friðriksdóttir Verkir
Page 154 and 155:
154 Vigdís Friðriksdóttir eins o
Page 156 and 157:
156 Vigdís Friðriksdóttir Dijk,
Page 158 and 159: 158 Ingibjörg Ósk Guðmundsdótti
Page 170 and 171: 170 Ólöf Guðrún Ásbjörnsdótt
Page 180 and 181: 180 Heiða Hringsdóttir og Sólvei
Page 196 and 197: 196 Kristjana Guðrún Halldórsdó
Page 210 and 211: 210 Steinunn Arna Þorsteinsdóttir
Page 218 and 219: 218 hjúkrunar- og dvalarheimilisin
Page 220: 220 Vigdís Friðriksdótti lauk hj
Page 223 and 224: Grisjuband Eyðir sveppasýkingum
show all

Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?