Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

31
Fasta fyrir skurðaðgerð
Eins og áður hefur komið fram er mikilvægt að starfsfólk sjái einhvern ávinning af
því að innleiða og starfa eftir nýjum gagnreyndum vinnuleiðbeiningum. Þannig
kynnti til dæmis Tudor (2006) mögulegan ávinning nýrra vinnuleiðbeininga um föstu
fyrir skurðaðgerðir fyrir sjúklinga og starfsfólk. Samkvæmt leiðbeiningunum myndu
sjúklingarnir fasta í styttri tíma og ættu því að finna fyrir minni aukaverkunum föstu
svo sem þurrki, elektrólýtatruflunum, ógleði og uppköstum að aðgerð lokinni. Auk
þess drægi úr andlegri vanlíðan því langdregin fasta getur valdið sjúklingum
óþægindum, kvíða og pirringi. Samkvæmt Tudor stuðlar viðeigandi tímalengd að
skjótari bata eftir aðgerð m.t.t. betri sáragræðslu, minni sýkingartíðni og aukinni
vellíðan og sjúklingar munu þar af leiðandi útskrifast fyrr.
Crenshaw og Winslow (2008) leggja til að fræðslu og kynningu á
vinnuleiðbeiningum ASA verði haldið áfram. Þær mæla með því að fyrirmæli um
föstu á tæran vökva verði rýmri, munur verði gerður á tærum vökva og fastri fæðu
þegar fyrirmæli um föstu eru gefin og að þeir sjúklingar sem áætlaðir eru í aðgerð
síðla dags fái tæran vökva eða léttan morgunverð að morgni aðgerðardags. Þær
leggja einnig áherslu á mikilvægi þess að fræða sjúklinga um verklagsreglur um föstu
og benda á að sjúklingarnir séu mögulega mikilvægustu hlekkirnir í því að breytingar
eigi sér stað. Sjúklingar sem eru á leið í aðgerð síðla dags ættu sjálfir að biðja um létta
máltíð og tæran vökva að morgni.
UMRÆÐUR OG ÁLYKTANIR
Eftir lestur rannsókna og gagnreyndra vinnuleiðbeininga um föstu fyrir skurðaðgerðir
leikur enginn vafi á því að hin almenna vinnuregla sem ennþá tíðkast víða
um föstu frá miðnætti, bæði á fasta fæðu og tæra vökva, er úrelt. Auk þess er mun
líklegra er að sjúklingar séu látnir fasta of lengi fyrir aðgerð en of stutt. Fjölmargar
rannsóknir hafa sýnt fram á að löng fasta þjónar ekki hagsmunum sjúklings. Þvert á
móti getur það leitt til margvíslegra lífeðlisfræðilegra einkenna sem valda þeim
verulegum óþægindum. Sýnt hefur verið fram á að neysla tærra drykkja eykur hvorki
magn né sýrustig magainnihalds. Áhættan á bakflæði magainnihalds niður í lungu er
því ekki aukin með inntöku tærra vökva allt að tveimur klukkustundum fyrir
skurðaðgerð. Rannsóknir hafa að auki sýnt að sjúklingum líður mun betur samhliða
föstu ef þeir fá að drekka tæra vökva allt að tveimur klukkustundum fyrir aðgerð og
slíkt getur dregið úr ógleði að aðgerð lokinni.
Þrátt fyrir að vinnuleiðbeiningar sem byggja á gagnreyndri þekkingu um
styttri föstu fyrir skurðaðgerðir séu til staðar á Landspítala, tíðkast langvarandi föstur
víða innan spítalans. Eins og fram hefur komið var tímalengd föstu fyrir skurðaðgerð
á einni legudeild Landspítala mun lengri en gagnreyndar leiðbeiningar segja til
um. Sjúklingarnir voru fastandi, bæði á mat og drykk, að meðaltali í 12,3 klukkustundir
fyrir aðgerð, en meirihlutinn (89%) fastaði í 10 klukkustundir eða lengur.
Sjúklingunum var sagt að fasta frá miðnætti, aðfaranótt aðgerðardags, óháð því
hvenær aðgerð var áætluð. Töluverður hluti sjúklinganna tjáði óþægindi sökum
33
32