Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

158
Ingibjörg Ósk Guðmundsdóttir
Læknar og hjúkrunarfræðingar eru fjölmennustu heilbrigðisstéttirnar og eiga
því í miklum daglegum samskiptum (Rothstein og Hannum, 2007). Samvinna þeirra
er margbrotið víxlverkandi ferli þar sem daglega er tekist á við flókin vandamál sem
ekki er alltaf auðvelt að finna lausn á. Þrátt fyrir að vinna mikið og þétt saman eru
samskipti og samvinna milli lækna og hjúkrunarfræðinga ekki alltaf auðveld né greið.
Rannsóknir og reynsla heilbrigðisstarfsfólks bendir til þess að samstarf virki vel (sjá
töflu 1), en samt eru árangursrík samskipti ekki stunduð öllum stundum. Hver er
ástæðan? Bent hefur verið á sögu heilbrigðisstétta, hefðbundin kynhlutverk og
virðingarröð þar sem læknar eru efstir í þeirri röðun.
Tafla 1. Ávinningur samstarfs fyrir sjúklinga og meðferðaraðila
Fyrir sjúkling
Fyrir meðferðaraðila
Aukin gæði umönnunar Aukin sameiginleg ábyrgð
Aukin ánægja
Deila frekar með sér sérþekkingu
Lægri dánartíðni
Vandamál frekar leyst þannig að flestir séu sáttir
Bætt niðurstaða í sjúkdómsferli Aukin persónuleg ánægja
Upplifir sig öruggari, að betur Aukin gæði í faglegu lífi
sé hugsað um sig og nánari Aukið gagnkvæmt traust og virðing
tengsl við hjúkrunarfræðinga Víkkar sjóndeildarhringinn
Dregur úr „ofmeðferð“ en tryggir jafnframt að
flestum þáttum sé sinnt
Aukin tjáskipti
Eflir meðferðaraðila í að hafa áhrif á
stefnumótun í heilbrigðismálum innan stofnunar
sem og utan
Heimild: Hanson, C.M. og Spross, J.A. (2005). Collaboration. Í Hamric, A.B., Spross, J.A. og
Hanson, CM. (ritstj.) Advanced Nursing Practice. An Integrative approach, Missouri: Elsevier Saunders,
bls. 346
Saga þessara fagstétta er ólík. Hjúkrunarfræðin eins og við þekkjum hana í
dag á rætur sínar í umönnunarstarfi þeirra sem hugsuðu um og hlúðu að veikum og
þeim sem ekki gátu hugsað um sig sjálfir. Hjúkrun miðar að því að aðstoða
einstaklinga og nánustu aðstandendur þeirra við að stuðla að vellíðan og efla heilsu
(Kristín Björnsdóttir, 2005). Í læknisfræðinni er hins vegar aðal áherslan á að greina,
lækna og meðhöndla sjúkdóma.
Hjúkrunarstarfið hefur í gegnum tíðina talist til kvennastarfa og mótaðist að
nokkru leyti af þeim hugmyndum sem voru ríkjandi um eðli og stöðu kvenna á 19.
öld. Þá var það talin ein af mikilvægustu skyldum kvenna að hlúa að þeim veiku og
þeim sem minna máttu sín. Læknisfræðin hefur á hinn bóginn verið talið karlastarf
og þar sem ákvörðun sjúkdómsmeðferðar er og hefur verið í höndum lækna hefur
stétt þeirra haft yfirráð og forræði hennar í höndum sér. Þannig virðist vald lækna
spretta upp af félagslegum og þekkingarlegum grunni.
160
159