Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

132
Guðrún Svava Guðjónsdóttir
taklingshæft mat á verkjum er grundvöllur góðrar verkjameðferðar. Aldraðir eru ekki
einsleitur hópur heldur ólíkir einstaklingar á víðu aldursbili. Þetta breiða aldursbil og
það hversu ólíkir einstaklingarnir eru krefst þess að heilbrigðistarfsfólk sé sveigjanlegt
í notkun mismunandi verkjakvarða og leggi sig fram um að finna þann sem
hentar hverjum og einum. Hjúkrunarfræðingar bera mikla ábyrgð á verkjamati og
meðferð sjúklinga sinna. Nauðsynlegt er að þeir þekki mismunandi verkjakvarða
sem hægt er að nota fyrir eldri skjólstæðinga. Ef illa gengur að nota einn verkjakvarða
ætti að prófa annan sem betur gæti hentað. Verkjamatstæki eins og PAINAD
má nota til viðbótar en þrátt fyrir að það sé auðvelt í notkun er það ekki gallalaust
þar sem það virðist vanmeta verkina. Því tel ég að ekki eigi að nota slíkt tæki eingöngu
heldur spyrja sjúklinginn um verki ef hann getur mögulega tjáð sig um þá þar
sem það er áreiðanlegasta leiðin við mat á verkjum. Ef sjúklingur á hins vegar við
mikla vitræna skerðingu að stríða eða getur illa tjáð sig af öðrum sökum gæti
PAINAD verið góð viðbót og hjálplegt tæki fyrir hjúkrunarfræðinga við verkjamat
aldraðra, en slíkt matstæki, sem metur verki út frá hegðun, hefur lítið verið notað á
almennum deildum hérlendis. Verkjamat og verkjameðferð aldraðra á bráðadeildum
eru lítið rannsökuð atriði og því er brýnt að gera fleiri rannsóknir sem miðast að
þessum sjúklingahóp, ekki síst þeim sem búa við vitræna skerðingu og eru þar af
leiðandi oft útilokaðir frá þátttöku í öðrum rannsóknum.
HEIMILDIR
Anna Gyða Gunnlaugsdóttir (2006). Hjúkrunarfræðilegt mat á verkjum. Í Helga Jónsdóttir
(ritstj.), Frá innsæi til inngripa. Þekkingarþróun í hjúkrunar- og ljósmóðurfræði. Reykjavík:
Hið íslenska bókmenntafélag, 19-39.
Aubrun, F., og Marmion, F. (2006). The elderly patient and postoperative pain treatment. Best
Practice and Research, 21(1), 109-127.
Brown, D. (2004) A literature review exploring how healthcare professionals contribute to the
assessment and control of postoperative pain in older people. International Journal of
Older People Nursing, 13(6b), 74-90.
DeWaters, T., Faut-Challahan, M., McCann, J.J., Paice, J.A., Fogg, L., Hollinger-Smith, L.,o.fl.
(2008). Comparison of self-reported pain and the PAINAD scale in hospitalized
cognitively impaired and intact older adults after hip fracture surgery. Orthopaedic Nursing,
27(1), 21-28.
Gagliese, L., og Katz, J. (2002). Age differences in postoperative pain are scales dependent: A
comparison of measures of pain intensity and quality in younger and older surgical patients.
PAIN, 103, 11-20.
Gagliese, L., Weizblit, N., Ellis, W., og Chan, W.S. (2005). The measurement of postoperative
pain: A comparison of intensity scales in younger and older surgical patients. PAIN, 117,
412-420.
Looi, Y.C., og Audisio, R.A. (2007). A review of the literature on post-operative pain in older
cancer patients. European Journal of Cancer, 43, 2222-2230.
MacDonald, V., og Hilton, A. ( 2001). Postoperative pain management in frail older adults.
Orthopedic Nursing, 20(3), 63-76.
134
133