Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

60
SIGURBJÖRG VALSDÓTTIR
Áhættumat og varnir gegn myndun þrýstingssára
INNGANGUR
Þrýstingssár eru vel þekkt vandamál innan heilbrigðisgeirans. Sumum sjúklingahópum
er hættara en öðrum að fá þrýstingssár og má þar nefna aldraða sjúklinga, þá sem eru
með skerta hreyfigetu, eru bráðveikir eða með taugaskaða (Spilsbury o.fl., 2007).
Þrýstingssár geta myndast fljótt, jafnvel innan sólarhrings frá innlögn á sjúkrahús og geta
verið lengi að gróa. Þau valda óþægindum og sársauka, lengja sjúkrahúslegu og meðferð
þeirra er oft kostnaðarsöm (Vanderwee, Clark o.fl., 2007). Þrýstingssár eru býsna tíð á
sjúkrahúsum vegna þess að fyrirbyggjandi meðferð er ekki sinnt sem skyldi (Vanderwee,
Grypdonck, Defloor, 2007). Mikilvægt er því að finna þá sem eru í hættu og beita
fyrirbyggjandi meðferð tímanlega.
Í þessum kafla verður fjallað um hvernig koma má í veg fyrir þrýstingssár, það er
um áhættumat og varnir gegn myndun þeirra. Fyrst verður skýrt frá tíðni þrýstingssára,
áhættuþáttum, sjúklingum í áhættuhóp og ýmiss konar fyrirbyggjandi meðferð lýst.
Næst er hjúkrunarmeðferð um fyrirbyggingu þrýstingssára lýst á fræðilegan hátt og að
lokum skýrt frá hjúkrunarmeðferð sem veitt var og mati á árangri hennar. Tilgangur
kaflans er að lýsa rannsóknum sem gerðar hafa verið á fyrirbyggingu þrýstingssára,
skoða hversu algeng þrýstingssár eru á hjarta-og lungnaskurðdeild Landspítalans (LSH),
greina frá fyrirbyggjandi aðferðum, árangri þeirra og leiðum til úrbóta.
Aðferðafræði
Leitað var að heimildum í gagnagrunnunum PubMed og Scopus. Leitarorðin voru: pressure
ulcer, risk factors, prevention, prevalence, risk assessment scale, Bradenscale, surgery og heart surgery.
Leitin var takmörkuð við ensku, hjúkrunarfræðitímarit og rannsóknargreinar frá
árunum 2000-2008. Einnig voru heimildaskrár rannsóknagreina yfirfarnar og greinar
sem tengjast viðfangsefninu skoðaðar. Þar var leitin ekki takmörkuð við ártal. Meðferð,
sem byggðist á að greina sjúklinga í áhættuhóp og hefja fyrirbyggjandi meðferð ef þörf
var á, var veitt fimm sjúklingum sem höfðu gengist undir opna hjartaskurðaðgerð á
LSH.
62
61