Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

181
Útskriftaráætlun
varðandi þá meðferð sem í boði er við krabbameini í brjósti (Þuríður Baxter, 2009).
Langoftast þarf að fjarlægja meinið með skurðaðgerð. Þá er ýmist gert róttækt
brjóstnám þar sem allt brjóstið er fjarlægt eða fleygskurður en þá getur konan haldið
brjóstinu þótt misjafnt sé hversu mikið þarf að taka af því. Ef allt brjóstið er tekið
þarf sjaldan að veita geislameðferð en sé gerður fleygskurður fylgir oftast 5-7 vikna
geislameðferð í kjölfar aðgerðar. Í vissum tilvikum þarf að gefa frumueyðandi lyf og
oft er þörf á hormónameðferð í nokkur ár eftir slíka aðgerð (Þuríður Baxter, 2009).
HJÚKRUN AÐGERÐASJÚKLINGA – NÝJAR ÁHERSLUR
Nýjar aðferðir í skurðaðgerðum og svæfingum ásamt nýjustu aðferðum við að
minnka aðgerðartengt álag eru forsenda svokallaðrar flýtibatameðferðar (e. fast track
surgery). Aðalbreytingin er þó fólgin í því að virkja sjúklingana til þátttöku og ábyrgðar
á eigin meðferð. Þetta er gert með því að fræða sjúklingana fyrir aðgerð um allt er
lýtur að skjótari bata og þeirra þátt í því. Halda þarf þeirri fræðslu áfram við innlögn
sjúklings, í legu og við útskrift. Fræðsluefnið er byggt á viðamiklum rannsóknaniðurstöðum
af löngu tímabili (Johanson o.fl., 2006; Kehlet og Wilmore, 2008;
Wilmore og Kehlet, 2001).
Aðaláhersluþættir flýtibatameðferðar eru að draga úr umfangi skurðaðgerða
(e. minimal invasive surgery), auka vægi deyfinga, nota fjölþætta verkjalyfjameðferð og
fyrirbyggja ógleði og uppköst. Þá er lögð áhersla á góða næringu og að draga úr þeim
tíma sem sjúklingur fastar á mat fyrir aðgerð. Einnig er ráðlagt að auka prótein í fæði
fyrir og eftir aðgerðina, það stuðlar að hraðari sáragróanda og minnkar sýkingar.
Öllum aukahlutum skal haldið í lágmarki og hreyfing er lykilatriði í því að komast
hraðar til heilsu. Þessar aðferðir eru nú notaðar markvisst á FSA og sífellt fjölgar
þeim aðgerðum þar sem þessu verklagi er beitt. Það hefur sýnt sig að hægt er að
draga úr fylgikvillum skurðaðgerða og stytta verulega þann tíma sem sjúklingar þurfa
að dvelja á sjúkrahúsi. Með því aukast lífsgæði sjúklinga og sparnaður næst fram
(Kehlet og Wilmore, 2008).
ÚTSKRIFTARÁÆTLANIR
Útskrift af sjúkrahúsi eða flutningur milli þjónustueininga er meðal þess sem veldur
sjúklingum hvað mestu álagi, streitu og kvíða. Ef hægt er að gera þessa reynslu
auðveldari getum við aukið lífsgæði þeirra og batahorfur. Útskriftaráætlanir eru til
þess að gera þetta ferli sem léttast fyrir sjúklinginn og alla sem sinna umönnun hans.
Það er gert með því að greina þarfir viðkomandi og gera síðan áætlun í samráði við
sjúklinginn til að auðvelda ferð hans á nýjar slóðir, hvort sem það er heim eða á aðra
stofnun (Driscoll, 2000).
Útskriftaráætlanir eru hluti af daglegu starfi hjúkrunarfræðinga og er fræðsla
og kennsla þar í öndvegi. Lög um réttindi sjúklinga nr. 74/1997 kveða á um að
sjúklingar eigi rétt á upplýsingum um allt sem varðar heilsufar þeirra og meðferð. Þar
183
182