Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

131
Verkjamat aldraðra
nota hann, en í rannsókn McDonald o.fl. (2005) kemur fram að fræðsla um samskipti
við heilbrigðisstarfsfólk um verki geti bætt verkjameðferð. Gott verkjamat er
grundvöllur góðrar verkjameðferðar (Anna Gyða Gunnlaugsdóttir, 2006) og því
nauðsynlegt að notað sé verkjamatstæki sem hæfir.
PAINAD-verkjamatstækið var gert fyrir sjúklinga með langt gengna heilabilun
(Warden o.fl., 2003) en DeWaters o.fl. (2008) prófuðu það á öldruðum sjúklingum
sem fóru í bæklunaraðgerð og komust að því að hægt var að nota verkjamatstækið
bæði fyrir sjúklinga með og án vitrænnar skerðingar sem höfðu gengist undir skurðaðgerð.
Þetta samrýmist athugun minni að því leyti að nokkurt samræmi var milli
verkjastyrks með talnakvarða og mælitækisins. PAINAID-mælitækið greindi hins
vegar verkina vægari í öllum tilfellum nema einu. Styrkur verkja samkvæmt
PAINAD var þó hærri við hreyfingu en í hvíld og bendir það til þess að samræmi sé
milli hegðunar og styrks verkja. Neikvætt tal, svipbrigði og líkamstjáning var sú
hegðun sem oftast kom fram í athugun minni en það samræmist rannsókn
DeWaters o.fl. (2008). PAINAD-verkjamatstækið var auðskiljanlegt, auðvelt í
notkun og stuttan tíma tók að nota það. Í þessari athugun var ekki skoðað verkjamat
fyrir og eftir verkjalyfjagjöf en það hefði verið áhugvert til að meta samræmi í
mælingum enn frekar.
Með því að nota samhliða mat á hegðun sjúklings og hans eigið mat á verk, eins
og þegar talnakvarða og PAINAD-verkjamatstækinu er beitt, næst heildstætt mat á
verkjum aldraðra eftir skurðaðgerð, en fræðirannsóknir styðja þá skoðun að verkir
séu best metnir á grundvelli einstaklingsins og út frá sjónarhorni hvers og eins,
nákvæmri verkjasögu og utanaðkomandi merkjum (Brown, 2004). PAINADverkjamatstækið
tekur þó ekki til atriða svo sem breytinga á svefn- og næringarmynstri
en slík merki geta bent til verkja hjá öldruðum (Brown, 2004). Þar sem
PAINAD-mælitækið virðist gefa minni verki til kynna heldur en talnakvarðinn gæti
eftirlit og skráning á þessum atriðum til viðbótar gefið mikilvægar upplýsingar um
verki sjúklinga sem af einhverjum orsökum geta ekki notað kvarða við mat á
verkjum.
Í starfi mínu sem hjúkrunarfræðingur á þvagfæraskurðdeild hef ég ekki orðið
vör við þau viðhorf að aldraðir finni fyrir minni verkjum en þeir sem yngri eru
(MacDonald og Hilton, 2001; Prowse, 2007). Hins verður frekar vart að aldraðir
harki af sér þegar þeir þyrftu í raun verkjalyf og er það í samræmi við það sem fram
hefur komið áður að aldraðir, sem telja verki vera eðlilegan hluta öldrunar, segja
síður frá þeim (MacDonald og Hilton, 2001; Prowse, 2007). Því gæti PAINADverkjamatskvarðinn
komið í veg fyrir að aldraðir þjáist af óþörfu.
ÁLYKTANIR
Ómeðhöndlaðir bráðaverkir geta þróast í langvinna verki sem draga úr lífsgæðum
eldra fólks (Prowse, 2007) og er því mikilvægt að þeir séu vel meðhöndlaðir. Eins-
133
132