Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

82
Kristrún Þóra Ríkharðsdóttir
UMRÆÐA OG ÁLYKTANIR
Þótt notkun staðbundins undirþrýstings við að græða stór langvinn og bráð sár sé
oft árangursrík, hefur það ekki komið nægjanlega í ljós hvort aðferðin skilar betri
árangri en aðrar viðurkenndar nútímaaðferðir við sáragræðslu. Ástæðan er að í
flestum rannsóknum, sem gerðar hafa verið á efninu, eru lítil úrtök. Skortur er á
tilviljunarkenndum samanburðarrannsóknum þar sem auk græðslunnar er tekið tillit
til kostnaðar, verkja og almennrar líðan (Morris o.fl., 2006). Í leit að efni fannst
aðeins ein rannsókn þar sem könnuð var almenn líðan sjúklinga í sárasugumeðferð
en hún var ekki samanburðarrannsókn.
Lítið var talað um verki í þeim rannsóknum sem voru lesnar, samt sem áður
talað um að gefa verkjalyf fyrir skiptingar. Argenta og Morykwas (1997) tala um að
sjúklingar með sár af völdum áverka þurfi verkjalyf en erfitt sé að meta hvort
verkurinn stafi af sárameðferðinni eða sjálfum sárabeðnum. Samkvæmt þeirra
rannsókn eru fáar aukaverkanir af meðferð með sárasugu. Þeir nefna helst tæknileg
vandamál, svo sem að slöngur stíflist og filma sé óþétt. Þeir nefndu einnig að ef
umbúðirnar eru hafðar lengur en tvo sólarhringa hafi það komið fyrir að græðsluvefurinn
vaxi upp í svampinn og þar af leiðandi verði erfiðara og sársaukameira að
ná honum upp úr sárinu.
Þær klínísku leiðbeiningar, sem eru í gangi um sárameðferð með sárasugutækni
eru byggðar á rannsóknum þeirra Argentas og Morykwas, þeir mæla með að sogið
sé stöðugt fyrstu tvo sólarhringana en eftir það sé sogað í 5 mínútur og síðan gert hlé
í 2 mínútur. Sagt hefur verið frá rannsakendum sem höfðu sog aðeins tvisvar á dag,
tvo og hálfan til þrjá tíma í senn. Þá er spurningin: Er sog með hléum jafngagnlegt
og stöðugt sog allan sólarhringinn? Ef sog með hléum er jafngagnlegt og stöðugt,
verður sjúklingurinn ekki sáttari við meðferðina? Ef stöðugt sog er best, hve langt á
þá að líða milli skiptinga? Hefði það áhrif á kostnað við meðferð með sárasugu?
Þessum spurnigum er öllum ósvarað.
Menn eru sammála um að meðferð með sárasugu sé oft á tíðum áhrifarík.
Spurningin er hvort sú aðferð, sem nú er algengust, sé sú áhrifaríkasta. Engin ein
gengur við allar aðstæður. Hinsvegar er mikilvægt að ákvarða fyrirframt magn
þrýsting, lengd meðferðar, tímalengd milli sáraskiptinga, hvernig á að framkvæma
meðferðina og á hvaða tímapunkti meðferðin er veitt. Áframhaldandi rannsóknir,
mat og persónuleg reynsla á þessari tækni er þó á til bæta árangur meðferðarinnar
(Miller og Lowery, 2005).
Niðurstöður mínar eru nokkuð í samræmi við fræðin og styðja það að meðferð
með sárasugu henti til að fást við langvinn og erfið sár. Það sem kom mest á óvart
var hvað meðferðin gat staðið lengi. Ég hafði á tilfinningunni að sjúklingurinn, sem
var með sár eftir aflimun, væri búinn að vera óeðlilega lengi í sárasugumeðferðinni
en eftir að hafa lesið rannsókn Armstrongs og Laverys (2005) kom í ljós að þessi
84
83