Aðgerðasjúklingar liggja ekki aðgerðalausir II - Hirsla - Landspítali

212
Steinunn Arna Þorsteinsdóttir
SÍMAEFTIRFYLGD EFTIR ÚTSKRIFT
Niðurstöður rannsókna benda til þess að símaeftirfylgd sé gagnleg þjónusta við
sjúklinga og aðstandendur, meðal annars til að brúa bilið milli sjúkrahúss og heimilis
og gera þeim útskriftina auðveldari. Símaeftirfylgd sem hjúkrunarmeðferð þarf að
byggjast á fræðilegum grunni og framkvæmd hennar á gagnreyndri þekkingu. Talið
er æskilegt að símaeftirfylgd hjartaskurðsjúklinga sé veitt af sérfræðingi í hjúkrun
hjartasjúklinga eða hjúkrunarfræðingi með góða þekkingu á sjúklingahópnum
(Doering o.fl., 2002; Gallagher o.fl., 2004; Hartford, 2005; Savage og Grap, 1999).
Slíkt er nauðsynlegt til að geta veitt ráðgjöf um fjölþætt vandamál sem sjúklingahópurinn
glímir við. Einnig er mikilvægt að sá sem veitir slíka þjónustu hafi
þekkingu á samtalstækni, noti opnar spurningar og beiti virkri hlustun í samtölum
sínum við sjúklinga. Nota má einhvers konar gátlista yfir spurningar, bæði beinar og
opnar spurningar sem snúa að andlegri og líkamlegri líðan sjúklings og hvernig
honum gengur að fóta sig heima. Með slíkum gátlista væri ákveðinn grunnur að
þjónustunni lagður þó svo að hvert símtal væri síðan lagað að persónulegum
þörfum hvers og eins sjúklings. Símtal frá reyndum hjúkrunarfræðingi á hjartaskurðdeild
á fyrstu dögum og vikum eftir útskrift er góð leið til að styðja við
sjúklinga og veita þeim fræðslu og ráðgjöf og skima eftir hugsanlegum vandamálum.
Þar sem áhyggjuefni og vandamál sjúklingahópsins breytast með tímanum væri
ráðlegt að bjóða upp á annað símtal síðar, til dæmis sex til átta vikum eftir útskrift.
Líklegt er að sjúklingarnir hefðu þá aðrar spurningar en í fyrra samtalinu, meðal
annars varðandi lífsstílsbreytingar.
Á Landspítala hefur símaeftirfylgd við hjartaskurðsjúklinga ekki verið skipulagður
þáttur hjúkrunarþjónustunnar. Sjúklingar fá hins vegar nokkuð ýtarlega
útskriftarfræðslu fyrir útskrift ásamt aðstandendum og fá afhentar skriflegar upplýsingar.
Þeim er jafnframt boðið að hafa samband við deildina hafi þeir einhverjar
spurningar eða eigi við vandamál að stríða eftir að heim er komið. Fyrirkomulag
símaeftirfylgdar mætti útfæra á ólíka vegu. Ef innleiða ætti símaeftirfylgd á hjarta- og
lungnaskurðdeild sem stuðning við sjúklinga eftir útskrift mætti koma því þannig
fyrir að umsjónarhjúkrunarfræðingur hvers hjartaskurðsjúklings byði honum símtal
eftir útskrift og í sameiningu myndu þeir ákveða hentuga tímasetningu fyrir símtalið.
Samkvæmt þeim rannsóknum, sem hér hafa verið skoðaðar, væri heppilegur tími
fyrir símtal frá hjúkrunarfræðingi á fyrstu tveimur vikunum eftir útskrift (Johnson,
2000; Savage og Grap, 1999). Kostir þess að umsjónarhjúkrunarfræðingur sjúklingsins
hringi í hann eru þeir að viðkomandi hjúkrunarfræðingur þekkir sjúklinginn
og gang hans mála eftir aðgerðina og líklegt er að á milli þeirra ríki trúnaðarsamband.
Annað fyrirkomulag símaeftirfylgdar gæti verið á þann hátt að einn til tveir reyndir
hjúkrunarfræðingar myndu veita þessa þjónustu. Þannig væri tryggt að allir
sjúklingarnir fengju sambærilega þjónustu, en á móti kemur að meðferðarsamband
milli sjúklings og hjúkrunarfræðings væri ekki til staðar í öllum tilfellum.
214
213