Sociaal kapitaal, levenslang leren en werk. Een verkennende analyse

InleidingVlaamse en Europese beleidsmakers beschouwen deelname aan levenslang lerenals zinvol (Commissie van de Europese Gemeenschappen, 2000; Smet, 2009;Vanweddingen, 2008; Vlaamse overheid, 2010). Levenslang leren is belangrijkvolgens de Europese Unie omdat deelname aan levenslang leren het actiefburgerschap en de inzetbaarheid van de beroepsbevolking – het vinden enbehouden van werk – in een op kennis gebaseerde maatschappij en economiebevordert (Commissie van de Europese Gemeenschappen, 2000). Levenslangleren lijkt ook de uitgelezen kans te zijn om vroegtijdige schoolverlaters demogelijkheid te bieden een kwalificatie te behalen en zodoende hun positie op dearbeidsmarkt te verbeteren. Maar in welke mate is het zinvol en haalbaar om(laaggeschoolde) jongvolwassenen te stimuleren te participeren aan levenslangleren? Ook van sociaal kapitaal verwachten beleidsmakers en overheden, vooralop Europees niveau, veel. Ze gaan er van uit dat zowel levenslang leren als sociaalkapitaal welvaart en welzijn van het individu en de maatschappij positief kunnenbeïnvloeden (Knipprath & De Rick, 2011).Om na te gaan wat de zin en haalbaarheid is van participatie aan levenslang lerendoor (jong)volwassenen moet de vraag gesteld worden wat participatie beïnvloedten wat de effecten zijn van levenslang leren op werkgerelateerde aspecten. Metandere woorden, in welke mate bevordert levenslang leren de positie van(laagopgeleide) volwassenen op de arbeidsmarkt? En wat is de rol van sociaalkapitaal daarin? In een vorig rapport voor het Steunpunt Studie enSchoolloopbanen (Knipprath & De Rick, 2011; rapport nr. SSL/OD2/2010.22)stelden we op basis van een literatuurstudie een theoretisch model voor om dezevragen te kunnen beantwoorden. In dit rapport gaan we aan de hand van hettheoretisch model op exploratieve wijze na wie participeert aan levenslang leren enwat het mogelijke effect ervan is op arbeidsmarktsucces.Inleiding 31