Sociaal kapitaal, levenslang leren en werk. Een verkennende analyse

hulpbronnen is het hebben van een netwerk. Hoe uitgebreider het netwerk, hoemeer toegang tot potentiële hulpbronnen. De aanwezigheid van deze hulpbronnenbepaalt dan de hulpbronnen die uiteindelijk aangesproken worden. Het aangaanvan relaties en het verwerven van sociaal kapitaal gebeurt binnen de familie, in debuurt en organisaties en zelfs in relatie met instellingen van de overheid. Deinterpretatieve dimensie bestaat uit normen en waarden die gedeeld wordenbinnen het netwerk. Strawn (2003) vervangt de termen normen en waarden doorhet begrip discours. Volgens Strawn (2003) groeit men binnen de familie en nabijegemeenschap op met het primair discours en kan het individu op latere leeftijd,wanneer hij of zij zijn of haar netwerk uitbreidt, in contact komen met anderediscours. Omdat Strawn zich concentreert op het verklaren van participatie aanlevenslang leren, spreekt zij van een ‘educational discourse’ of de opvatting overparticipatie aan levenslang leren. Het al dan niet overnemen of beïnvloed wordendoor de opvatting van zijn of haar netwerk hangt volgens Strawn af van het typenetwerk. De theorie luidt dat vooral in ‘dichte’ netwerken, waarin de leden elkaarkennen, er meer druk zal bestaan op het individu om het interne discours overlevenslang leren over te nemen. In open netwerken daarentegen, staan de ledenmeer open voor verschillende soorten discours. Haar theoretisch model biedtechter geen verklaring waarom een individu, indien het in contact komt metverschillende discours of opvattingen, voor een bepaalde discours zal kiezen ofzich daardoor zal laten beïnvloeden. In het model van De Rick en Valckenborgh(2004) zien we het belang van de perceptie die de potentiële lerende heeft van deopvattingen van anderen in het verklaren van de participatie aan levenslang lerenen het belang van de mate waarin men geneigd is zich te conformeren. In studiesen definities van sociaal kapitaal komt verder vaak het begrip vertrouwen terug.Wij veronderstellen op basis van deze definities en het model van De Rick enValckenborgh (2004) dat een individu of potentiële lerende zich laat beïnvloeden,wanneer hij of zij geneigd is zich te conformeren, door de opvatting van diegenenwaarin hij of zij vertrouwen heeft, m.a.w. door de opvatting van de betekenisvolleandere(n). In ons model stellen we voor met betrekking tot de relatie tussenlevenslang leren en sociaal kapitaal dat (1) het discours van mensen waarin menvertrouwen heeft het eigen discours of houding ten opzichte van levenslang lerenkan beïnvloeden; (2) het netwerk of de relaties die men heeft een bron kunnen zijnvoor ondersteuning indien men aan levenslang leren wil of gaat deelnemen (bv.kinderopvang etc.); (3) het netwerk of de relaties die men heeft een bron kan zijnvoor informatie over levenslang leren.Met betrekking tot de werkgerelateerde uitkomsten zal niet het discours over departicipatie aan levenslang leren maar zullen andere discours een invloeduitoefenen op de keuzes die men maakt op vlak van tewerkstelling. In dat gevalkunnen we een invloed veronderstellen van een discours uit de omgeving overwerkgerelateerde aspecten. In de literatuur naar de invloed van sociaal kapitaal ophoofdstuk 1 | Het theoretisch model 37