De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

de stem van de meester
bijnaam, doet vermoeden dat er direct of indirect is ontleend aan Godevaert
metten baerde. 44 Het is bovendien bekend dat de Brusselse
stadssecretaris Petrus de Thimo zijn stempel heeft gezet op de versie
van de Brabantsche yeesten die Hendrik van den Damme kopieerde.
Wellicht verwerkte Petrus de Thimo niet alleen in zijn Brabantiae historia
diplomatica gedeelten uit Godevaert metten baerde, maar zorgde hij
er tevens voor dat stukjes ervan werden opgenomen in de Brusselse
versie van de kroniek van Boendale. 45 Terloops wordt daarbij informatie
gegeven over de ontstaanscontext van Godevaert metten baerde. Aan
het einde van de eerste interpolatie wordt althans verwezen naar een
auteur en een opdrachtgever:
Maer hoe hijt dede, ende wie si waren,
Dat moetic nu laten varen,
Ende en vertrecs nemmeer hier
Dans die capellaen Reynier
Bescreef, bi des keysers ghebode. 46
Dat Godevaert metten baerde zou zijn geschreven door een kapelaan
met de naam Reinier, is best mogelijk. Maar welke Duitse keizer zou
geïnteresseerd zijn in een ellenlange roman over een Brabantse hertog?
En hoe is dat te rijmen met de opdracht aan de hertog van Brabant?
De enige mogelijkheid lijkt te zijn dat hier wordt verwezen naar keizer
Hendrik vii, graaf van Luxemburg en aangetrouwde familie van de
Brabantse hertogen.
De latere keizer Hendrik vii was de zoon en opvolger van de graaf
van Luxemburg die in de slag bij Woeringen was gesneuveld. In 1292
huwde hij met Margareta, dochter van hertog Jan i van Brabant. Met
dat huwelijk werd de vete tussen Luxemburg en Brabant op elegante
wijze bijgelegd. Toen Hendrik in 1308 werd verkozen als nieuwe koning
van het Duitse Rijk, deelde ook Margareta in de glorie. Zij werd
koningin. Dat haar man in 1312 in Rome tot keizer werd gekroond,
maakte de Brabantse hertogsdochter echter niet meer mee. In december
1311 viel ze in Genua ten prooi aan de pest. De vermaarde beeldhouwer
Giovanni Pisano vervaardigde in opdracht van Hendrik vii
een marmeren grafmonument dat tegenwoordig wordt beschouwd als
een hoogtepunt uit de carrière van de kunstenaar. De gehavende restanten
tonen hoe Margareta door twee engelen overeind wordt geholpen,
de eeuwige glorie tegemoet. 47
Literatuur speelde een belangrijke rol in het weelderige hofleven
rond Hendrik en Margareta. Omstreeks 1313, het jaar waarin de keizer
zelf overleed, verschenen twee teksten die een scherp beeld geven
van de bloeiende literaire cultuur aan het keizerlijk hof. Jacques de
110