De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be
De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be
De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
anton <strong>van</strong> bourgondië en zijn zonen ( 1406-1430)<br />
aan hertog Jan iv heeft hij dui<strong>de</strong>lijk <strong>de</strong> <strong>be</strong>ste herinneringen. Nadat hij<br />
<strong>de</strong> ge<strong>be</strong>urtenissen uit diens leven en <strong>de</strong> voortijdige dood op 17 april<br />
1427 in verzen heeft <strong>be</strong>schreven, mijmert hij nog wat na over het karakter<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> hertog. Ondanks <strong>de</strong> vele tegenslagen die het leven <strong>van</strong><br />
Jan iv teken<strong>de</strong>n, toon<strong>de</strong> <strong>de</strong> hertog zich nimmer opstandig ten opzichte<br />
<strong>van</strong> God, maar altijd dankbaar:<br />
En<strong>de</strong> in allen dien, doe ic vermaen,<br />
Was hi verduldich, wes hem ghesciet,<br />
En<strong>de</strong> en vergat Go<strong>de</strong> emmer niet<br />
Te lovene nacht en<strong>de</strong> dach,<br />
Dien hi vrees<strong>de</strong> en<strong>de</strong> ontsach,<br />
En<strong>de</strong> loof<strong>de</strong>n <strong>de</strong>s hi hem toe sant. 64<br />
Uit <strong>de</strong> rekeningen kan alvast wor<strong>de</strong>n afgeleid dat dit geen loze woor<strong>de</strong>n<br />
zijn. Zo blijkt dat Jan dagelijks <strong>de</strong> mis voor zich liet zingen en vele<br />
financiële offers bracht aan <strong>de</strong> kerk. Een getij<strong>de</strong>nboek dat hij in <strong>de</strong><br />
zomer <strong>van</strong> 1411 <strong>van</strong> zijn va<strong>de</strong>r had gekregen, voer<strong>de</strong> hij blijkbaar<br />
voortdurend met zich mee. Er werd een speciale boecsac voor aangeschaft<br />
en <strong>de</strong> hertog open<strong>de</strong> het getij<strong>de</strong>nboek zo dikwijls, dat <strong>de</strong> sloten<br />
al snel aan ver<strong>van</strong>ging toe waren. 65 Ver<strong>de</strong>r gaf <strong>de</strong> hertog blijkens <strong>de</strong> rekeningen<br />
onwaarschijnlijk veel aalmoezen aan <strong>be</strong>hoeftigen, hetgeen in<br />
<strong>de</strong> kroniek <strong>be</strong>vestigd wordt. <strong>De</strong> dichter <strong>van</strong> <strong>de</strong> voortzetting weet zelfs<br />
te mel<strong>de</strong>n dat <strong>de</strong> arme mensen hun hertog gemeenzaam aanduid<strong>de</strong>n<br />
als <strong>de</strong>r armen va<strong>de</strong>r. 66<br />
In combinatie met an<strong>de</strong>re bronnen onthullen <strong>de</strong> hofrekeningen nog<br />
iets an<strong>de</strong>rs, namelijk <strong>de</strong> i<strong>de</strong>ntiteit <strong>van</strong> <strong>de</strong> dichter. Uit <strong>de</strong> voortzetting<br />
kon wor<strong>de</strong>n afgeleid dat <strong>de</strong> dichter vermoe<strong>de</strong>lijk al in 1406 <strong>de</strong>el uitmaakte<br />
<strong>van</strong> <strong>de</strong> hofhouding <strong>van</strong> hertogin Johanna en nog altijd aan het<br />
hof verbleef bij het aantre<strong>de</strong>n <strong>van</strong> hertog Filips <strong>de</strong> Goe<strong>de</strong> in 1430.<br />
Daarnaast zegt hij in <strong>de</strong> autograaf <strong>van</strong> het zes<strong>de</strong> boek dat hij die tekst<br />
op 3 <strong>de</strong>cem<strong>be</strong>r 1432 voltooi<strong>de</strong> int wout <strong>van</strong> Zonyen, terwijl een codicologische<br />
analyse heeft aangetoond dat <strong>de</strong> dichter ruim twintig jaar later<br />
nog correcties en aanvullingen in die autograaf heeft aangebracht. 67<br />
Het profiel is zo specifiek en over zo’n lange perio<strong>de</strong> gespreid – <strong>de</strong> man<br />
moet minstens zestig jaar oud zijn gewor<strong>de</strong>n – dat niet veel personen<br />
eraan kunnen <strong>be</strong>antwoor<strong>de</strong>n. Aan het eerste kenmerk – <strong>de</strong> langdurige<br />
participatie in <strong>de</strong> hofhouding – voldoen volgens een recente studie<br />
slechts negen personen. 68 Als we <strong>de</strong> an<strong>de</strong>re gegevens daarbij voegen<br />
blijft slechts één naam over: Wein <strong>van</strong> Cotthem. 69 Vanaf 1402 was hij<br />
als koorknaapje verbon<strong>de</strong>n aan <strong>de</strong> hofkapel <strong>van</strong> hertogin Johanna en<br />
nadien blijft hij voorkomen in <strong>de</strong> rekeningen <strong>van</strong> het hof. In <strong>de</strong> loop<br />
<strong>de</strong>r jaren werd Weinken priester en klom zo op <strong>van</strong> clerck <strong>van</strong><strong>de</strong>r ca-<br />
153