De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

het literaire leven in de twaalfde eeuw
de bisschop van Le Mans, omstreeks 1125 aan haar richtte. Koningin
Aleide had zich er bij hem over beklaagd dat ze haar man nog altijd
geen troonopvolger had kunnen schenken. In de hoop dat de koningin
daar troost uit zou putten, verwees de bisschop in zijn antwoord naar
allerlei bijbelverhalen. Maar tegelijkertijd complimenteerde hij Aleide
vanwege de toewijding waarmee ze was gaan studeren:
Audivi totam te sacris occupatam studiis, et viam invenisse quae
ducit ad vitam. In semitis paucorum posuisti vestigia tua. 8
(Ik heb gehoord dat u zich volledig hebt gestort op de heilige studie
en dat u de weg hebt gevonden die naar het leven leidt. U hebt een
pad betreden dat maar weinigen hebben begaan.)
De spirituele belangstelling die in deze brief naar voren komt, wordt
ook zichtbaar in de contacten die Aleide onderhield met de abdij van
Affligem, gelegen in Brabant, op de grens met Vlaanderen. Een van de
kloosterlingen, een zekere Godfried, was in 1121 met Aleide meegereisd
naar Engeland om daar dienst te doen als haar secretaris. Twee
jaar later werd hij door de koning bevorderd tot bisschop van Bath.
Een andere Affligemse monnik, abt Franco, maakte met zijn preken
een zeer geslaagde tournee door Engeland. Uiterst eervol werd hij aan
het koninklijk hof ontvangen. Hoogstpersoonlijk schijnen de koning
en koningin daarna een tegenbezoek te hebben gebracht aan de abdij
van Affligem waar men toen bezig was een imposante Romaanse kerk
te bouwen naar Anglo-Normandisch voorbeeld. De werkzaamheden in
Affligem werden door de koning met een vorstelijke schenking ondersteund.
Na het overlijden van haar man zou Aleide ook nog eens een
flink deel van haar royale weduwegoed ten goede laten komen aan het
Brabantse klooster. De banden met Affligem waren zelfs zo sterk dat
toen Aleide in 1157 voor een tweede keer weduwe was geworden en ze
naar Brabant terugkeerde om daar haar laatste levensdagen te slijten,
ze in de benedictijnerabdij kwam wonen. Speciaal voor Aleide werd in
de kerk een kapel ingericht zodat de voormalige koningin de liturgie
zou kunnen volgen. Toen ze enkele maanden later overleed, werd ze
begraven in het linker transept van de nieuwe abdijkerk. 9
Dat Aleide juist met de benedictijnen van Affligem zulke goede relaties
onderhield, is niet zo verwonderlijk. Vanaf de oprichting aan het
einde van de elfde eeuw was duidelijk dat Affligem het ‘huisklooster’
van de Brabantse dynastie moest worden. Door tal van schenkingen en
privileges had hertog Godfried i, de vader van Aleide, de groei van de
abdij en haar stichtingen gestimuleerd. Mede daardoor maakte Affligem
in de eerste helft van de twaalfde eeuw een stormachtige ontwik-
17