De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

de stem van de meester
vorderd doordat ze zich van kortere vormen gingen bedienen, waarvoor
minder materiaal nodig was. 98 Dat korte teksten als de Beatrijs en
de Borchgravinne van Vergi een hoofse toonzetting hebben, volstaat
niet om ze aan het Brabantse hof van Jan iii te situeren. 99 Ook een
sproke als Van den coninc Saladijn ende van Hughen van Tabaryen hoeft
niet noodzakelijk te zijn gericht op een select gezelschap aan het Brabantse
hof. Volgens de dichter – die zich bekendmaakt als Hein van
Aken – is de uit het Frans vertaalde tekst over de idealen van het christelijke
ridderschap geschikt voor allen die ridderscap begharen (‘die ridder
willen worden’): een breed adellijk publiek, waartoe mogelijk ook
het stedelijk patriciaat gerekend kan worden. 100
Over de teksten die in dit hoofdstuk zijn genoemd, kan uiteraard
nog veel meer worden gezegd. Hier is echter vooral van belang te constateren
dat de Nederlandstalige literatuur in Brabant tot grote bloei
kon komen, zonder dat daarbij een doorslaggevende rol moest worden
gespeeld door het hertogelijk hof. De steden gingen participeren in het
literaire leven, net als de lagere adel. Die ‘democratisering’ van de literatuur
zorgde er kennelijk ook voor dat het Frans naar de achtergrond
verdween. Maar voor hoe lang? Toen hertog Jan iii in december 1355
zijn laatste adem uitblies, waren zijn drie zonen al gestorven. Hij zou
worden opgevolgd door zijn drieëndertigjarige dochter Johanna en
haar achttienjarige man, hertog Wenceslas van Luxemburg. Zouden zij
de literatuur in Brabant een nieuwe draai geven? Of had het hertogelijk
hof zelfs geen rol meer te spelen in het literaire leven?
122