De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

Bien sist armez sor Galatee,
L’auberc vestu, ceinte l’espee,
L’escu al col a dous lions. 53
de stem van de meester
(Hector verliet de stad met zijn helm vastgebonden aan de gouden
kroon. Hij zat goed gewapend op zijn paard Galatee, gekleed in wapenrok,
het zwaard omgord en met het schild met de twee leeuwen
rond de hals.)
Twijfel aan de ‘Brabantse’ interpretatie van de wapenbeschrijving
wordt trouwens ook gevoed door taalkundig onderzoek. Hoewel dialectologen
in de Trojeroman aanvankelijk vooral Brabantse taalkenmerken
meenden te herkennen, werd nadien gesteld dat Segher Diengotgaf
een Vlaming was. 54 Uiteraard kan het best zijn dat een Vlaming
voor een Brabants publiek heeft gewerkt, maar het versterkt de hypothese
niet. Ten slotte wordt de interpretatie van de Trojeroman en
vooral van de wapenbeschrijving daarin ook nog bemoeilijkt doordat
er geen zekerheid is over de datering van de tekst. Maerlant schrijft in
zijn Historie van Troyen van omstreeks 1264 dat Segher Diengotgaf zijn
tekst lang geleden heeft geschreven, maar hoe lang geleden is dat?
Werd de Trojeroman rond het midden van de dertiende eeuw geschreven,
of reeds aan het begin van die eeuw? 55 In het laatste geval ligt het
toch veel minder voor de hand dat er sprake zou zijn van een heraldisch
knipoogje in de richting van een Brabants publiek. Het bekende
Brabantse wapen, de gouden leeuw op het zwarte veld, schijnt immers
pas in de loop van de dertiende eeuw te zijn ingevoerd. De vroegste
bewijsplaats dateert uit 1234. 56 Kortom, de situering van Seghers Trojeroman
aan het Brabantse hof – louter op basis van de afwijkende beschrijving
van Hectors wapen – is zeker niet onproblematisch. 57
Naast de Trojeroman kan echter ook een andere uit het Frans vertaalde
ridderroman in de beschouwing worden betrokken. Enkele
treffende overeenkomsten tussen de fragmentarisch overgeleverde
Parthonopeus van Bloys en de Trojeroman doen vermoeden dat beide
teksten in een en hetzelfde milieu tot stand zijn gekomen. 58 Verrassend
genoeg wordt daarbij ook in het geval van de Parthonopeus aan het
Brabantse hof gedacht. Een recente studie van de bewerkingstechniek
zou althans uitwijzen dat deze fragmentarisch overgeleverde ridderroman
werd geschreven voor ‘Brabantse hertogelijke kringen’. De opdrachtgever
achter de schermen zou niet de hertog zelf zijn geweest,
maar een lid van de oude Brabantse adel. Doel van de hele onderneming
zou zijn de hertog ervan te overtuigen meer macht toe te kennen
aan de hoge adel en minder aan de lagere adel en de steden. 59
Helaas is ook voor de Parthonopeus de basis voor de situering ui-
54