De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

de stem van de meester
’s-Hertogeneiland. Toch waren het vooral hertog Hendrik iii en Aleide
die de bloei van de orde in Leuven mogelijk maakten. In 1256 – de
hertogen waren inmiddels verhuisd naar het nieuwe kasteel op de Keizersberg
– schonken Hendrik iii en Aleide het oude kasteel en de bijbehorende
gronden aan de dominicanen. Deze bouwden er een nieuwe
kerk en het was daar dat hertog Hendrik iii in 1261 werd begraven.
Voor zichzelf liet hertogin Aleide in de tuin van het klooster een huis
bouwen waarin zij zich regelmatig terugtrok en van waaruit zij het graf
van haar overleden echtgenoot kon bezoeken. In 1265 schonk ze ook
dit huis aan de dominicanen. Vanaf dat moment betaalde ze huur om
er toch nog gebruik van te maken:
Wij schenken dit huis, waar wij nu tijdelijk verblijven en waarin wij
ons zouden willen opsluiten om ons te bevrijden van de rumoerige
zorgen en beslommeringen van deze wereld. Ook om van tijd tot
tijd een bezoek te kunnen brengen aan het graf van onze echtgenoot,
die wij – alsof hij nog in leven ware – boven elk ander schepsel
liefhebben, en die we immer, alhoewel overleden, in ons aandenken
zullen blijven ronddragen. Daarom schenken wij dat alles, vrij
en onbelast, als een aalmoes, tot zielenrust van de hoger genoemde
hertog, onze zeer geliefde. 37
Aleide moet goed vertrouwd zijn geweest met het culturele en religieuze
leven van de Leuvense broeders. Zo zal ze ongetwijfeld in aanraking
zijn gekomen met het werk van Thomas van Cantimpré. Deze Brabantse
geestelijke auteur was aanvankelijk ingetreden bij de Augustijnen
van Cantimpré bij Kamerijk, maar reeds in 1233 maakte hij de
overstap naar de dominicaanse bedelorde. Hij behoorde tot de kleine
groep dominicanen die toen haar intrek nam in het Leuvense kasteel
van hertog Hendrik i van Brabant. Vanaf dat moment was Thomas
regelmatig op ’s-Hertogeneiland te vinden, met uitzondering van de
periode van 1237 tot 1243 toen hij in Parijs zijn studie afrondde en de
laatste hand legde aan zijn wetenschappelijke natuurbeschrijving De
natura rerum. Terug in Leuven zette hij zich aan het schrijven van de
vitae van onder andere Margareta van Ieper en Lutgard van Tongeren.
En van 1257 tot 1263 werkte hij op aandringen van zijn ordegenoten
aan zijn Bonum universale de apibus, een uitvoerige verhandeling waarin
Thomas met de hulp van vele exempelen zijn ideeën uiteenzet over
een harmonische christelijke maatschappij, gesymboliseerd door de bijenwereld.
38
De werken van Thomas van Cantimpré zullen vooral zijn bedoeld
voor een publiek van geleerde kloosterlingen, maar het lijkt niet onwaarschijnlijk
dat zijn geschriften ook al snel werden bestudeerd door
68