De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

pagina 75 tot 80
3. Heller 1880b, 385; Folz 1950, 377-378; Van der Have 1990, 144-145; Stein 1995,
332 en 351. Zie tevens Heymans 1983, 8-9; De Ridder 1979a, 76-79; Lemaire
1987, 286-288.
4. Boffa 1996, 19-20; Wauters 1862, 54-55; Langlois 1887, 13-21 en 82-83; vgl. Van
Even 1853, 18-41.
5. Over de affaire rond Pierre de la Broce is al veel gepubliceerd (zie met name
Langlois 1887, 13-46; Hanon de Louvet 1952; Kay 1965 en ook nog Jordan
2001). De visie die hierboven is weergegeven, heb ik elders uitvoeriger beargumenteerd
(Sleiderink 1997).
6. Adenets biografie wordt geschetst door Henry 1951, 11-81. Zijn oeuvre is uitgegeven
door Henry 1953, 1956, 1963 (en 1982) en 1971. Over de datering van het werk
van Adenet bestaat geen klaarheid (vgl. onder andere Henry 1982, 23-24, n. 16;
Colliot 1970, dl. 1, 15-28).
7. Henry 1956, 333-334, vs. 8226-8227; vgl. voor de opdracht van Gwijde, p. 17-18.
8. Henry 1956, 230, vs. 5110-5125 (zie ook het commentaar op 361). Zie tevens Van
Anrooij 1996 die echter niet heeft gezien dat Thierry d’Ardenne een hertog van
Lotharingen is, en dat zijn wapen bijgevolg het Lotharingse wapen is.
9. Henry 1956, 251, vs. 5739-5742.
10. Henry 1956, 251, vs. 5752-5757.
11. Colliot 1970, dl. 1, 24.
12. Colliot 1970, dl. 1, 18-27.
13. Henry 1971, 548-549, vs. 18541-18579 en p. 797. Hoewel minder evident dan in
Berte aus grans piés, lijkt ook de Cleomadès toespelingen te bevatten op de dramatische
gebeurtenissen rond Pierre de la Broce (Schneegans 1932, 529; Langlois
1887, 21-22; Rouse & Rouse 2000, dl. 1, 99).
14. Parijs, Arsenal, ms. 3142, f. 1r (kleurenafbeelding in Janssens & Sleiderink 2003b,
26). Zie over het ontstaan van dit handschrift onder andere Ward 1996 en Rouse
& Rouse 2000, dl. 1, 98-114. Godfrieds wapen wordt beschreven door Jan van
Heelu in de Slag bij Woeringen (Willems 1836, 169, vs. 4488-4490); zie tevens
Comblen-Sonkes & Van den Bergen-Pantens 1977, dl. 1, 206-207 en dl. 2, f. 68r;
Hoeben 1991, 29. Het is dus niet de latere hertog Jan ii ‒ geboren in 1275 – die
op de miniatuur is afgebeeld, hoewel men dat steeds heeft aangenomen: Martin
1904, 34-36; Henry 1951, 96; Huot 1987, 40-45; Ward 1996, 198; Avril 1998;
Rouse & Rouse 2000, dl. 1, 102. De laatstgenoemde auteurs merken nota bene
op: ‘We have not yet seen a convincing explanation of Jean ii de Brabant’s presence
in the picture’, Rouse & Rouse 2000, dl. 1, 353, n. 31). Onbegrijpelijk is de
recente bewering dat het zou gaan om Gwijde van Dampierre (Van Caenegem
2002, 40-41). Vgl. Becker 1927.
15. Henry 1971, 186-189, vs. 5968-6050 en p. 254-255, vs. 8303-8326.
16. Henry 1971, 551, vs. 18672. De editeur is van mening dat Adenet hier doelt op
steun die hij zou hebben ontvangen in de periode kort na 1261 (Henry 1951, 16-
17). Gezien de leeftijd die de jongens toen hadden – Jan was vermoedelijk net zeven
– is dat echter weinig waarschijnlijk.
17. Zie over de residentiekeuze van Jan i, De Ridder 1979c; De Ridder 1988, 231-
232, n. 29.
18. Zie over Gwijdes mecenaat onder andere Stanger 1957, 222-227; Van Hoecke
1982, 384-385.
19. Henry 1951, 77.
20. Henry 1951, 77, n. 1; Gennrich 1939, 236; Schima 1995, 62-63 en 154.
21. De Brabantse Puissance d’amour is naar het Weense handschrift önb 2621, f. 1r-
184