De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

de stem van de meester
stond te genieten van het schouwspel kwam er een jonge ongetrouwde
schoonheid naar me toe, de dochter van een hoge edelman.
Ze zei: ‘kom dansen, Lombard, maak je geen zorgen over je verliezen,
want God zal je zeker helpen.’ Vervolgens nam ze me mee naar
de dansvloer. Nadat ik met haar had gedanst, riep de hertog mij en
vroeg: ‘Hoeveel heb je vanavond verloren?’ Ik vertelde hem dat ik
alles had verloren wat nog over was van de tweeduizend frank die ik
had meegenomen naar Brussel. Hij zei: ‘Ik geloof je, al zou ik er
niet zo vrolijk uitzien als ik een dergelijke som had verloren. Ga nu
terug naar je plezier. Het kan je alleen maar goed doen!’ 42
Grootse dansfeesten zoals Buonaccorso die beschrijft, moeten de uitwisseling
van lyrische teksten in hoge mate hebben bevorderd. Ook
over de taalgrenzen heen, want aan het Brabantse hof kwamen gasten
uit alle omliggende landen, zowel uit het Franse, het Nederlandse, als
het Duitse taalgebied. 43
Maar hoe klonken die liedjes van Wenceslas eigenlijk? Ze waren bedoeld
om te worden gezongen, maar in het kader van de Meliador zijn
de melodieën niet overgeleverd. Alleen van de ballade Fuiés de moi
(‘Ga bij mij vandaan’) is langs een andere weg gelukkig toch de melodie
bewaard. Verrassend genoeg blijkt het te gaan om een driestemmige
melodie, vermoedelijk een bewerking van het oorspronkelijke wijsje.
44 Wie deze compositie heeft gemaakt is niet bekend, maar wellicht
was het Nicolaas van Picquigny. Deze hofkapelaan van Johanna en
Wenceslas wordt in de rekeningen vermeld van 1364 tot 1389. Er zijn
sterke aanwijzingen dat hij de componist is van het virtuoze vierstemmige
virelai Plaisanche or tost. In het refrein van dat lied – dat in een
van de handschriften wordt toegeschreven aan Pykini – imiteren de
stemmen elkaar op subtiele wijze. 45 Maar behalve de muziek, is ook de
tekst interessant. In het openingsrefrein worden de luisteraars aangespoord
zich snel aan te sluiten bij een aantal plezierige personificaties
en samen te luisteren naar het zingen van de nachtegaal:
Plasanche! Or tost a eux vous assamblés:
Solas, solas, plasanche, plasanche,
Deduit, deduit, bel acueil, bel acueil,
Jonesche, liesche, l’ami, l’ami;
Oyés crier ‘oci, oci’
Le rosignol. Joye en arés. 46
(Plezier! Voeg u nu snel bij hen: vertroosting, plezier, vermaak, goed
onthaal, jeugd, vreugde en de vriend. Hoor de nachtegaal ‘oci, oci’
zingen. Het zal u plezier doen.)
134