De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

anton van bourgondië en zijn zonen ( 1406-1430)
Deze passage laat niet alleen zien dat Wein in dienst stond bij de hertog
– dat wisten we al – maar biedt vooral zicht op de goede band die
er bestond tussen de dichter en zijn meester. Wein had in zijn leven
heel wat vorsten meegemaakt, maar de relatie met Jan iv stak er toch
duidelijk bovenuit. Wein werd door de hertog aangesproken en dat
was kennelijk iets uitzonderlijks. Wat de hertog vertelde met menich
suet woort weten we niet, maar het lijkt aannemelijk dat de twee ook
over literatuur hebben gesproken. De souplesse waarmee Wein later
zou dichten doet vermoeden dat hij er al vroeg en enthousiast mee begonnen
was. En dat hertog Jan belangstelling had voor literatuur
konden we hierboven al afleiden uit zijn lidmaatschap van Den
Boeck.
Het is jammer dat we niet meer weten over de eerste stappen van
Wein van Cotthem op het gebied van de dichtkunst en over de conversatie
die hij had met hertog Jan iv. Toch hebben we hier wederom een
glimp gekregen van een goede verstandhouding tussen een dichter en
diens heer. Ditmaal niet een relatie die zich kenmerkt door hooggestemde
ambities – zoals bij Wenceslas en Froissart – maar een vriendschap
tussen twee mannen zonder al te veel pretentie.
Hertog Jan iv overleed op vierentwintigjarige leeftijd en aangezien
hij geen kinderen naliet – hij had zelfs geen enkele bastaard – werd hij
opgevolgd door zijn jongere broer Filips van Saint-Pol die in 1420-
1421 ook al even aan de macht was geweest. Bij de dichter van de
voortzetting van de Brabantsche yeesten is het heilige vuur er een beetje
uit als hij in zijn geschiedverhaal eindelijk is aanbeland bij Filips van
Saint-Pol. Diens regering duurde te kort om er echt een verhaal van te
maken. Ook op literair gebied valt er niet zoveel te melden. We weten
dat Filips na de dood van zijn vader enkele jaren heeft doorgebracht
aan het Bourgondische hof zodat hij meer dan zijn broer doordrongen
moet zijn geweest van de Franstalige hofcultuur. Net als zijn vader
had Filips zich ingeschreven in de Cour Amoureuse te Parijs. 75 Belangstelling
voor lyriek blijkt ook in januari 1429 wanneer de hertog drie
gulden laat geven aan enen man die mijnen here nuwe baladen gemaict ende
gegeven hadde te nuwen jaire. 76 Verder duiken enkele oude bekenden
weer op. De blinde Hein van Tricht treedt weer op met zijn luit en deze
keer wordt expliciet aangegeven dat hij ook heeft gesongen. 77 Wát
de blinde speelman zong, liet de dienstdoende ambtenaar na te noteren.
En ook de Brusselaar Jan de Oude treedt opnieuw ten tonele,
maar wederom wordt verzuimd te vermelden wat er op het programma
stond. Met deze ietwat schrale gegevens moeten we het doen.
Grootse literaire projecten lijken er niet meer te zijn opgezet door Filips
van Saint-Pol. Daar was eigenlijk ook geen tijd voor want zijn bewind
duurde amper drie jaar. Terwijl hij in afwachting was van de
155