De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

Va sans delai,
Chançon, et sans demoree
Droit en Brabant, car voee
Es au duc; là te donrai
Mieus emploier ne te sai! 25
(Lied, ga onmiddellijk en zonder oponthoud rechtstreeks naar Brabant,
want je bent opgedragen aan de hertog. Daar presenteer ik je.
Beter weet ik je niet te gebruiken.)
Uit een wanhopig envoi bij een lied van Jean Erart blijkt bovendien
dat er nog meer Atrechtse dichters waren die contacten onderhielden
met de Brabantse hertog:
A vos, vaillant Dux
De Brebant, di sanz outrage:
Pieça ne poi au rivage
D’eür ariver;
Aidiez mi a gouverner! 26
de stem van de meester
(Aan u, dappere hertog van Brabant, zeg ik zonder overdrijving: al
lange tijd lukt het me niet de oever van het geluk te bereiken. Help
mij in de goede richting!)
Het kasteel op de Leuvense Keizersberg waar Hendrik iii meestal resideerde,
was dus inderdaad uitgegroeid tot ‘een wijd vermaard centrum
van Franse letterkunde en cultuur’. 27
De poëtisch aangelegde hertog genoot bovendien in binnen- en buitenland
veel aanzien als bemiddelaar. Brabant was onder zijn leiding
omgevormd tot een oase van rust. Nog nooit had de toekomst van het
hertogdom er zo rooskleurig uitgezien. Maar toen, in de winter van
1261, sloeg het noodlot toe. Nog geen dertig jaar oud kwam de hertog
plotseling te overlijden. Een aangrijpende beschrijving van de laatste
uren van hertog Hendrik iii is te vinden in de epiloog van de Cleomadès,
een avonturenroman die omstreeks 1280-1285 werd geschreven
door de Franstalige dichter Adenet le Roi. Adenet laat weten dat hij
zijn carrière destijds was begonnen aan het Brabantse hof van hertog
Hendrik: menestreus au bon duc Henri fui, cil m’aleva et norri et me fist
mon mestier aprendre (‘ik was minstreel bij de goede hertog Hendrik die
me heeft gevormd en gevoed en mij mijn vak heeft laten leren’). 28 Dat
zijn eerste mecenas zo vroeg is overleden, betreurt hij nog altijd:
64