De stem van de meester. De hertogen van - middelnederlands.be

anton van bourgondië en zijn zonen ( 1406-1430)
djaer, kon genieten van de muziek van de pipers (‘blaasmuzikanten’)
van Den Boeck. De muzikanten reisden kennelijk met hem mee want
een van hen wordt in januari 1418 beloond omdat hij een brief bezorgde
bij de heer van Kraainem en terugkeerde naar de hertog die op dat
moment in Turnhout verbleef. 45 De betrokkenheid van de hertog blijkt
ook uit de oorkonde die hij op 5 februari 1420 uitvaardigde. Daarin
spoort hij de leden van Den Boeck aan het reglement van de kamer
stipt na te leven en eventuele boetes onverwijld te betalen. 46
Het persoonlijke engagement van hertog Jan iv zal een enorme stimulans
zijn geweest voor de overige leden van Den Boeck. Wat hen
precies bezighield, blijft overigens onduidelijk. Uit de rekeningen kan
wel worden afgeleid dat er door de Brusselse rederijkers blaasmuziek
werd gespeeld, maar over literatuur vernemen we niets. Aangezien er
uit deze vroege periode geen rederijkersteksten bewaard zijn gebleven,
kan men slechts gissen naar de invulling van de literaire activiteiten.
Enerzijds is er het vermoeden dat er aan toneel werd gedaan, waarbij
nog eens gewezen kan worden op mogelijke banden met de toneelgroep
rond de Brusselaar Jan de Oude. 47 Daarnaast lijkt het waarschijnlijk
dat de rederijkers van Den Boeck in competitie met elkaar
refreinen hebben gemaakt, geïnspireerd op de Franstalige balladen zoals
die bijvoorbeeld voor het Parijse Cour Amoureuse werden gedicht.
In de statuten van de Gentse rederijkerskamer De Fonteine, die in
1448 naar het voorbeeld van eerdere kamers werd opgericht, wordt gesproken
over een driewekelijkse refreinwedstrijd. Daarbij werd van alle
leden verwacht dat ze bij elke bijeenkomst een nieuw refrein konden
voorleggen dat ze hadden gemaakt in navolging van een eerder ontvangen
voorbeeld. Als dat gebruik ook al bestond bij Den Boeck,
heeft misschien ook hertog Jan iv er actief aan deelgenomen. 48
Voor het literaire leven aan het hof is verder van belang dat de
hertog op 10 maart 1418 – kort na zijn vijftiende verjaardag – in het
huwelijk was getreden met Jacoba van Beieren, enige dochter en erfgename
van graaf Willem vi van Holland, Zeeland en Henegouwen
(† 1417). Hiermee was in principe een omvangrijke personele unie tot
stand gebracht die de hertogdommen Brabant en Limburg verbond
aan de graafschappen Holland, Zeeland en Henegouwen. In principe,
want de erfenis van Jacoba werd wel betwist door haar oom Jan van
Beieren en het duurde niet lang voor de eerste oorlogshandelingen
zich voordeden. 49 Maar hoe omstreden ook, het huwelijk moet er wel
voor hebben gezorgd dat de Brabantse en de Hollands-Henegouwse
hofcultuur tijdelijk met elkaar verstrengeld raakten. 50 Daarvan zijn
ook op literair gebied sporen te vinden. Zo is het beroemde Wapenboek
Gelre – een heraldisch handschrift dat aan het einde van de
veertiende eeuw was vervaardigd door heraut Gelre en dat in 1402
149