Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu

Staj Eğitim Merkezi Cumartesi Forumları 4
113
diyordu ki, cari hesap sözleşmeleriyle borçlu açısından ticari iş niteliği
taşıyan ödünç sözleşmelerinde geçerli olur, ama her iki sözleşmenin de
süresinin en az üç ay olması, yani üç aydan daha uzun süreli sözleşmeler
söz konusu olması gerekir ki bileşik faiz şartı geçerli olabilsin.
Yeni kanuna da aynı hüküm eklenmiş, ama eklenirken birtakım ilaveler
yapılmış. Şöyle ki, üç aydan aşağı olmamak üzere faizin anaparaya eklenerek
birlikte tekrar faiz yürütülmesi şartı yalnız cari hesaplarla her
iki taraf bakımından da ticari iş niteliği taşıyan ödünç sözleşmelerinde
geçerlidir. Eskiden mevcut kanunda borçlu açısından ticari iş niteliği
taşıyan ödünç sözleşmesi yeterli görülürken yeni kanun her iki taraf
bakımından da ticari iş olmasını arıyor. Ancak devamında şöyle bir ilave
daha var, şu kadar ki bu fıkra sözleşenleri tacir olmayanlara uygulanmaz.
Şimdi her iki taraf için ticari iş niteliği taşıyorsa ödünç sözleşmesi,
her iki taraf için ticari olmasının ön şartı her iki tarafın tacir olmasıdır.
Öyleyse hem her iki taraf için ticari, hem de tacirler arasındaki demek
kendi içinde bir çelişki değil mi değerli meslektaşlarım Maalesef bu da
maddenin aksayan bir yönü. Tabii buraya eklenen bir fıkra daha var,
mevcut kanunumuzda bileşik faiz yasağına aykırılığın yaptırımı konusunda
bir hüküm yoktu, bence olmasına da gerek yoktu. Niçin Çünkü
emredici hükme aykırılığın yaptırımı Borçlar Kanunumuzun 19, 20.
maddelerine göre bellidir, butlandır, yani kesin geçersizliktir. 8. maddenin
son fıkrasına şöyle bir hüküm eklendi, bu maddenin 2. ve 3. fıkralarına,
yani bileşik faiz yasağına aykırı olarak işletilen faiz yok hükmündedir.
Yani butlan yerine yokluk yaptırımını açıkça kanuna koymuş
oldular. Niye böyle bir şeye gerek görüldü, butlanla yokluk arasında bu
noktada bir fark var mı, bilinçli bir tercih mi, doğrusu tartışmaları davet
eden bir seçim, bir tercih diye düşünüyorum.
Ticari borçlarda faizin başlangıcı konusunda mevcut kanun hükmü
aynen yeni kanuna da aktarılmış. Fakat yeni kanunun 10. maddesi yeni
kanunun son hükümleri arasında yer alan 1530. maddeye eklenen fıkralarla
açıkça biraz kafa karıştırıcı gibi görünüyor. Çünkü yeni kanunun
1530. maddesine eklenen 2’yle 8. fıkraları birlikte ele aldığınızda
birtakım çelişkiler olduğunu görüyorsunuz. Mesela ticari borçlarda temerrüt
ne zaman gerçekleşir, temerrüt faizi ne zaman işlemeye başlar
gibi, fatura tebliğine, fatura düzenlenmesine önemli sonuçlar bağlanması
gibi ya da borçların ne zaman ifa edilmesi gerekir gibi klasik borçlar
hukuku hükümleriyle çözümlenen, Ticaret Kanunu’na hüküm olarak
konması dahi gerekmeyen birçok konuda 1530. maddeye, üstelik Adalet
Komisyonu tarafından birçok fıkra eklendiğini görüyoruz. Bunların çok