Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu

286 İstanbul Barosu Yayınları
ifade özgürlüğü denildiği zaman sözleşmenin 2. maddesinde yer alan
yaşam hakkının korunmasıyla birlikte sözleşmenin 10/1 maddesinde
yer alan ifade özgürlüğünün ihlalinden devlet doğrudan sorumludur.
Çünkü 2. maddedeki hak ihlaliyle bağlantılı olmak üzere de onun yaşam
hakkını korumak konusunda bir hayli ihmali olduğunun altı çizilmiştir
ve bu şekilde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları içerisinde üç
karar Türkiye’de yaşayan herkesi, bir başka deyişle bizi ilgilendiren kararlardır.
Niçin bizi ilgilendirmektedir Dağlıca’da neler olmuştu anımsayın,
1994 yılında, yaklaşık bundan 17 yıl öne Çetin Özdek açıkça şunu söyledi.
İfade özgürlüğü denildiği andan itibaren artık basın özgürlüğü kavramı
terk edilmelidir. Bunun sebebi çok açıktır, ben ülkede ve dünya
üzerinde neler olup bittiğini bilmek ve öğrenmek istiyorum. Bir başka
deyişle ben gerçekleri öğrenmek istiyorum. Bir başka deyişle benim hakkımda
zor kullanan siyasal iktidarın, ekonomik iktidarın ya da ideolojik
iktidarın neler hazırladığını bilmekle yükümlüyüm. O halde bana bilgiler
özellikle gazeteciler tarafından eğilip bükülmeden ve bütün gerçekler anlatılmalıdır,
bütün gerçekler aktarılmalıdır. Türkiye’de Dağlıca’da meydana
gelen olayların şüphesiz kamuoyu gündemi bakımından özellikle
en önemli olaylardan biri olduğu bilinmektedir. Hatta ve hatta burada
bu tür bir olayın meydana gelmesi konusunda da devlet üzerine düşen
yükümlülüğü yerine getirerek bunları önlemelidir. Yani suç işlenmesinin
önlenmesi gerekir, ama buna karşılık hükümet olarak Türkiye’deki
mevcut 3984 Sayılı Kanun’un 25. maddesine dayanarak kalkıp radyo
ve televizyonlar konusunda bunlara yayın yasağı getiremezsiniz. Yayın
yasağı getirirseniz o zaman Danıştay 10. Dairesi ve 10. Daireden sonra
Daireler Kurulunun vermiş olduğu karara bakarsanız bu ölçülü bir davranış
değil denmektedir. Ancak ölçülü bir davranış olmamasının temel
gerekçesi olarak da özellikle Türkiye’de yaşayan herkesin olup bitenlerden
haberdar olma hakkı vardır. Bir başka deyişle bilgi edinme hak ve
özgürlüğü vardır.
O halde ulaşılan nokta şudur: Basın özgürlüğü gazeteciler için asla
bir imtiyaz değildir, ama gazetecilerin kendiliklerinden yüklendikleri bir
görevdir. Yani olup bitenleri bizim hemen ulaşmadığımız, bilmediğimiz,
ama gazetecilerin ilk kaynakta ulaştıkları, elde ettikleri bilgilerdir. Bu
bilgileri bize onlar aktarırlar. Onların aktarması nedeniyle de korunması
gerekli olan en önemli meslek gruplarından birisidir. Bu onlar için bir
imtiyaz olmamasına rağmen kamuoyunun gözü kulağı olarak kabul edilen
bu meslek grubunu korumak bize düşmektedir. Sebebi de çok basit,
çünkü artık bundan sonra ifade özgürlüğünün tam ortasında duran be-