Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu

68 İstanbul Barosu Yayınları
vesaire de kanuna almıştır. Seçimlik hak olarak ayıp hükümleri babında
bunları da söylemiştir. Mesela, 227. madde şöyle diyor: Sözleşmeden
dönme, indirim, ücretsiz onarılma, benzeriyle değiştirilme bunlar Tüketici
Kanununa paralel olarak düzenlenmiştir.
Arkadaşlar, taşınmaz satımıyla ilgili bölümde 238. madde yeni bir
hüküm şöyle diyor: “Önalım, gerialım ve alım hakları en çok 10 yıllık süre
için kararlaştırılabilir ve kanunlarda belirlenen süreyle tapu siciline şerh
edilebilir” Bu yeni bir hüküm, mevcut kanunda yok. Bir kere şunu söyleyeyim;
önalım, gerialım ve alım hakları en çok 10 yıllık süre için kararlaştırılabilir
demesi doğru olmamıştır. Çünkü bu haklar eski deyimle
şufla, iştira ve vefa hakları için mevcut mevzuatımızda bir süre şartı yok.
Yani 10 sene için de yapabilirsin, 5 sene için de, 15 sene için de yapabilirsin,
ama bugünkü Medeni Kanunumuzda şerhin etki süresi en fazla
10 yıldır. Şimdi bu düzeni değiştirmiş, şerhin etki süresi bakımından
Medeni Kanuna örtülü olarak bir atıf yapmıştır. Okudum demin, ama
bu 3 hakkın ancak 10 yıl için tesis edilebileceğini söyleyerek bence bir
yanlışa saplanmıştır. Buna da ihtiyaç yoktu, yani şerhin etki süresiyle
bu karıştırılmıştır. 238. maddenin karıştırılmaması lazımdı.
239. madde de yenidir, yepyeni bir hükümdür. “Aksine anlaşma olmadıkça
sözleşmeden doğan önalım, alım ve gerialım hakları devredilemez,
ancak miras yoluyla geçer” diyor. Bunu da anlamak mümkün değil,
niye devredilemesin Yani devredilemeyecek nitelikte bir hak değil ki,
kişiye sıkı surette bağlı hak olursa devredilemez. O nitelikte bir hak değil
ki bu, anlamadım niye devredilemiyor, miras yoluyla sonra niye geçiyor
Madem kişiye sıkı suretle bağlılığını kabul ediyorsun, miras yoluyla da
geçmemesi lazım. Yani burada da anlaşılmaz bir durum var. Her neyse
kanun bu, emir demiri keser diye geçiyorum.
240. madde de yenidir. “Önalım hakkı taşınmazın satışı ya da ekonomik
bakımdan satışa eşdeğer her türlü işlemin yapılması hallerinde kullanılabilir”
diyor. Şimdi önalım, yani şuf’a satışta ancak kullanılabilecek
bir haktır. Bizim mevcut Borçlar Kanunumuza ve Medeni Kanunumuza
göre satış dışında hiçbir sözleşme şuf’a olayı, önalım olayı değildir. Fakat
yeni kanun ekonomik bakımdan satışa eşdeğer her türlü işlemi de şuf’a
olayı olarak kabul etmiştir. Mesela, bir şuf’a hakkı, önalım hakkı tanıdım
ben size bir gayrimenkulümle ilgili, yani bunu arkadaş ben satarsam öncelikle
sizin alma hakkınız var. Böyle bir sözleşme yaptık ve ben bunu
satmadım, ama tamamı üzerinden bir başkasına üst hakkı sağladım.
Yani tamamını kapattı adam bu gayrimenkulün, tamamı hakkında üst
hakkı ne demek İşte bu da ekonomik bakımdan satışa eşdeğer mesela,