Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu

Staj Eğitim Merkezi Cumartesi Forumları 4
69
burada da önalım hakkının kullanılacağını kabul ediyor kanun. Doğru
görülebilir bu, bunu eleştirmek istemiyorum.
241. madde yeni bir hükümdür. Şöyle diyor: “Satıcı veya alıcı satış
sözleşmesinin yapıldığını ve içeriğini önalım hakkı sahibine noter aracılığıyla
bildirmek zorundadır” Şimdi yeni bir hüküm de, Borçlar Kanunu
bakımından yeni bir hüküm, yoksa bu hüküm yeni Medeni Kanunda
var, 733. maddede var. Bir kere şekil bakımından yanlış olmuştur. Medeni
Kanundaki hükmü tekrar ederek borçlar Kanununa almak lüzumsuzdur,
almış bunu. Devam ediyor: “Önalım hakkı kullanıldıktan sonra
satış sözleşmesi ortadan kaldırılırsa ya da alıcının şahsından kaynaklanan
sebeplerle onaylanmazsa bu durum önalım hakkı sahibine karşı ileri
sürülemez” Bu doğru olmuştur 2. fıkra, çünkü bu 2. fıkra Medeni Kanunda
yok. Bu hakikaten ihtiyaçtı. Şunu söylemek istiyorum, hepinizin
başına gelmiş olabilir tatbikatta, şimdi önalım hakkının kullanılmasını
önlemek için şöyle bir hileye başvuruyorlar: Taraflar satıyor önce, bakıyor
ki karşı taraf önalım hakkını kullanacak veya kullandı, hemen bu
satışı bozup, mesela bağışa çevriliyor. Kanun bu satış bozulunca bile
artık önalım hakkı kullanılır sonuna kadar, tren bir kere raya girmiştir
demektedir. “Önalım hakkı kullanıldıktan sonra satış sözleşmesi ortadan
kaldırılırsa veya niteliği değiştirilirse -benim dediğim gibi satışı bağışa
çevirmiş veya iptal etmiştir satım sözleşmesini- önalım hakkı gene kullanılır
veya alıcının şahsından kaynaklanan sebeplerle onaylanmazsa”
diyor kanun. Bunu anlamak biraz zor tabii. Satış sözleşmesinin onaylanması
ne demek Fakat şu demek, gerekçede de bu yazılı: Sınırlı
ehliyetsiz mesela, satış sözleşmesinin tarafıysa bu satış sözleşmesi askıda
hükümsüzdür malum, yasal temsilci onaylamazsa da baştan itibaren
geçersiz hale gelir. Böyle olsa bile gene önalım hakkı kullanılabilir diyor.
Bu durum önalım hakkı sahibine öne sürülemez demek bu demektir.
Ben bu ikinci kısımda çok tereddütlüyüm, hatta doğru olmadığını düşünüyorum.
Yani birinci kısım doğru, yani satış sözleşmesi sonradan iptal
edilirse önalım hakkı kullanılabilmeli veya satış sözleşmesi bağışa falan
çevrilirse tamam, ama sınırlı ehliyetsiz bir kimsenin yasal temsilcisi
onay vermediği için satış sözleşmesi ortadan kalkarsa bu belki şu kötüye
kullanmaya set çekmek için bunu düşünmüş olabilir kanun koyucu.
Yani sınırlı ehliyetsizin yasal temsilcisinin de durumdan haberi var, satış
sözleşmesi yapılıyor, malını sat diyor mesela, bekleyelim diyor, şuf’a
hakkı kullanılmazsa ne güzel diyor, şuf’a hakkı kullanılacak gibiyse ya
da kullanılırsa eh ben onay vermedim diyerek saf dışı etmesini önlemeye
yönelmiştir belki, ama bir bakıma da isabetsizdir. Çünkü böyle kötüye