Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu

Staj Eğitim Merkezi Cumartesi Forumları 4
55
demek istiyor. Bunu böylece kestirmeden söylemesi daha iyi olurdu.
Şimdi gene hukukumuza yeni giren ve önemli bir müessese olan genel
işlem şartlarıyla ilgili yazılmamış sayılmaya değinmek istiyorum. İlk
defa bizim hukukumuza bu Borçlar Kanunuyla girmiştir, çünkü bizde
geçersizlik yaptırımları arasında yazılmamış sayılma diye bir şey yok. En
ağırından hafifine doğru gidelim, hatırlayalım; yokluk var. Eskiler buna
keenlemyekûn olma derlerdi. Yani hiç olmamış gibi yokluk, butlan var,
iptal kabiliyeti var, askıda hükümsüzlük var, bunlar aşağı yukarı.
Şimdi bir başkası geldi, yazılmamış sayılma. Bana göre kanun çünkü
genel işlem şartlarıyla ilgili düzenlemeler arasında da bazı yerlerde
geçersizlikten bahsediyor, bazı yerlerde yazılmamış sayılmadan bahsediyor.
Bu bir tutarsızlık olmuştur. Sanıyorum ki, yazılmamış sayılma demiştir
geçersizlik yerine özellikle bazı hükümlerde, şunun için herhalde
yapmıştır kanun koyucu: Biliyorsunuz geçersizlik bazen Medeni Kanunun
2. maddesi kullanılarak somut olay adaleti gerektiriyorsa düzelebilir,
butlan dâhil düzelebilir, ayağa kaldırılabilir o hasta. İşte o olmasın,
o kapı kapansın diye yazılmamış, sanki yazılmamış gibi sanıyorum bundan
kaynaklanıyor, ama böyle diyeceğine herkesin tanıdığı, bildiği yokluk
terimini kullansa terim birliği bakımından daha doğru olurdu bence.
Şimdi neler yazılmamış sayılır Karşı tarafın menfaatine aykırı genel
işlem koşullarının sözleşmenin kapsamına girmesi, sözleşmenin yapılması
sırasında düzenleyenin karşı tarafa bu koşulların varlığı hakkında
açıkça bilgi verip, bunların içeriğini öğrenme olanağı sağlamasına ve
karşı tarafın da bu koşulları kabul etmesine bağlıdır. Aksi takdirde genel
işlem koşulları yazılmamış sayılıyor diyor. Sözleşmenin yazılmamış sayılan
genel işlem koşulları dışındaki hükümleri geçerliliğini korur diyor.
Bu durumda düzenleyen yazılmamış sayılan koşullar olmasaydı diğer
hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez. Bu doğru
olmuştur ama kısmi butlanla ilgili mevcut 20. maddenin 2. Fıkrası gereğince,
yeni kanun da aynısını almıştır, malum sözleşme hükümlerinden
bir kısmı batıl ise diğer kısımları geçerlidir, sadece o kısım hükümsüz
olur, ama taraflar hükümsüz olacağını bilselerdi o hükümsüz olan
kısmın sözleşme yapmayacak idiyseler, yani bunu kanıtlayabilirlerse
bu hükümsüzlük tamamına sirayet edecek, tamamı geçersiz olacaktır.
20. maddenin 2. fıkrası kısmi hükümsüzlükle ilgili bugün de Borçlar
Kanunu’na aynen alınmıştır. İşte bu olmasın diye bu açıklığı getirmiştir.
Yazılmamış sayıldı ya bir kısmı karşı tarafın aleyhine olduğu için, yani
sözleşmeyi hazırlamayan, sadece imza atanın aleyhine olduğu için ha-