Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu
Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu
Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
88 İstanbul <strong>Barosu</strong> Yayınları<br />
konuda bir anlaşma yapılmamışsa, yani bir sözleşmede intibak hükmü<br />
yoksa kira bedeli bir önceki yılın kira yılını üretici fiyat endeksindeki<br />
artış oranını geçmemek kaydıyla hâkim tarafından hakkaniyete göre, kiralanan<br />
durumuna göre göz önüne alınarak tespit edilir diyor. Yani artık<br />
Yargıtay’a bırakmamış, çünkü Yargıtay biliyorsunuz kira tespiti davasında<br />
ne kadar görüş değiştirdi, o konuda bir sonuca varmak mümkün<br />
değil neredeyse. Çünkü bir gün şöyle dedi, bir gün böyle dedi, her zaman<br />
değiştirdi. Bunu kanun bir düzene bağlamıştır, bence bu da doğru olmuştur.<br />
Şimdi devam ediyor: Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına<br />
bakılmaksızın 5 yıldan uzun süreli veya 5 yıldan sonra yenilenen<br />
kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her 5 yılın sonunda yeni<br />
kira yılında uygulanacak kira bedeli hâkim tarafından üretici fiyat endeksindeki<br />
artış oranı kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz<br />
önünde tutularak, hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Şunu demek<br />
istiyor: Yani 5 sene içinde üretici fiyat endeksi, 5 sene sonra hakkaniyet<br />
esasına göre her zaman böyle 5 sene sonra hâkim yeniden hakkaniyeti<br />
emsal kiraları falan nazara alacak, ama ondan sonraki 5 sene içinde bir<br />
önceki yılın üretici fiyat endekslerine bakacak diye düzenlemiş.<br />
Sözleşmede kira bedeli yabancı para olarak kararlaştırılmışsa 5 yıl<br />
geçmedikçe kira bedelinde değişiklik yapılamaz. Demek ki, döviz üzerinden<br />
kira sözleşmesi yapılmışsa tespit davası ancak 5 senede bir istenebilecektir.<br />
Ancak bu kanunun aşırı ifa güçlüğü başlıklı 138. madde<br />
hükmü saklıdır, hani “işlem temeli çökmüşse hâkimin müdahalesi her<br />
zaman istenebilir” diyor. 5 yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde<br />
yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak<br />
3. fıkra hükmü uygulanır. Yani demin söylediğim hakkaniyet esası, vesaire.<br />
Bu da böyle yani kira tespiti davasında meseleye el atmış kanun.<br />
345. madde de yeni, kira bedelinin tespiti davası açmayla ilgili Yargıtay<br />
şimdiye kadar diyordu ki, 15 günden bir süre önce kiracının eline<br />
geçecek şekilde tespit davası açacağını bildirmen lazım. Yeni dönemin<br />
başından itibaren hüküm ifade etmesi için bunu bildirmezsen açarsın<br />
her zaman, ama ondan sonraki dönem başından itibaren hüküm ifade<br />
eder diyor. Bir de sözleşmede intibak kayıtları varsa artık kiracı uyarılmış<br />
sayılır, ihtara gerek olmadan yeni dönem başından itibaren hüküm<br />
ifade etmek üzere kira tespiti isteyebilirsin diyordu. Bunu disipline etmeye<br />
çalışmıştır 345. madde, şöyle diyor: “Kira bedelinin belirlenmesine<br />
ilişkin dava her zaman açılabilir bir kere”. Bunu söylüyor, ancak hâkimin