Genel Yayın Sıra No - İstanbul Barosu

132 İstanbul Barosu Yayınları
yapıldı. Ancak takdir edersiniz ki bir hukuki müessesenin maddi hukuk
temeli düzenlenmeden sadece vergisel sonuçlarının düzenlenmesi o sorunu
çözmez, o nedenle de bizim uygulamamızda bölünme konusunda
hep sorunlar yaşandı. O sorunları kısmen de olsa aşabilmek için Sanayi
ve Ticaret Bakanlığıyla Maliye Bakanlığı bir müşterek tebliğ hazırladı ve
yürürlüğe soktu. Şu anda da o tebliğ, bölünme tebliği yürürlükte, ama
Avrupa Birliği yönergeleri üye devletler ya da üye olmak isteyen devletler
bakımından bölünmenin kanunlarda düzenlenmesini öngörüyor. Bence
isabetli olarak da bizim yeni kanunumuz bölünmeyi ayrıntılı bir biçimde
hükme bağlıyor.
Bölünme iki şekilde olabilir, iki türü olabilir, tam bölünme ve kısmi
bölünme olmak üzere. Tam bölünmede bölünen şirket kendi varlığını,
kendi tüzel kişiliğini sona erdiriyor, kendi malvarlığını en az iki başka
şirkete devrediyor. Buna tam bölünme diyoruz, mesela A şirketi kendi
tüzel kişiliğini sona erdirip bütün malvarlığının bir kısmını B, bir kısmını
C şirketine devrettiğinde A şirketi B ve C şirketlerine bölünmüş oluyor,
tam bölünme. Kısmi bölünmedeyse A şirketi kendi tüzel kişiliğini sona
erdirmiyor, malvarlığı içerisinde bir kısmı, ama kendi içerisinde bir bütün
oluşturan ve başka bir işletmede kullanılabilecek olan bir bütün
kısmı başka mevcut ya da yeni kurulacak bir başka şirkete devrederek
bölünebiliyor. Yani malvarlığını azaltmış oluyor, buna da biz kısmi
bölünme diyoruz. Yeni kanun bölünmenin aşamaları, bölünme kararı,
bölünmede alacakların korunması, ortakların sorumluluğu gibi düzenlemeleri
de ayrıntılarıyla hükme bağlıyor.
Mevcut kanunda tür değiştirme tek bir maddede düzenlenmiş, uygulamada
tek bir maddeyle koskoca nevi değiştirme ya da tip değiştirmeyi
çözemiyorsunuz. O nedenle yeni kanun isabetli olarak tür değiştirmeyi
de bütün sonuçları ve aşamalarıyla birlikte düzenliyor ve bu arada
geçerli tür değiştirmeleri sayarken 181. maddesinde diyor ki, sermaye
şirketleri şahıs şirketlerine dönüşemez. Sermaye şirketleri ancak bir sermaye
şirketine ya da bir şahıs şirketi bir sermaye şirketine ya da kooperatife
dönüşebilir. Yine demin söylediğim o genel espri burada da geçerli.
Onun dışında nevi değiştirmede de alacaklıların, çalışanların korunması,
şirket ortaklarının korunması kanunda düzenlenmiş.
Birleşme, bölünme, tür değiştirmenin iptali ve eksikliklerin sonuçları
konusunda 192. maddeyle bir dava hakkının düzenlendiğini görüyoruz.
Bundan sonra önemli olabilecek bir dava hakkı, onu hemen okuyayım
izin verirseniz. Birleşmenin, bölünmenin ve tür değiştirmenin iptali ve
eksiklerin sonuçları kenar başlıklı 192. madde: 134’le 190. maddelerin