Zeszyt naukowy - całość - Wydział ZarzÄ dzania i Ekonomiki Usług

14 Dorota Ambrożuknicy odpowiedzialności), ale – jak zaznaczyłam – ten rodzaj ograniczenia nie jestpowszechnie uważany za ograniczenie odpowiedzialności. Niektórzy autorzydopatrują się w nim przejawu ograniczenia długu. Osobiście skłaniam się do tegopoglądu.Rzecz jasna ograniczenie wysokości odszkodowania nie jest jedynym przejawemograniczenia długu czy też odpowiedzialności w znaczeniu określenia rozmiaruobowiązku świadczenia odszkodowawczego. Określenie to można odnieśćdo wszystkich postanowień ograniczających rozmiar obowiązku świadczeniaodszkodowawczego w porównaniu z ustaloną szkodą. Oprócz norm dotyczącychustalenia wysokości odszkodowania można by tu wskazać na przykład postanowieniawyłączające odpowiedzialność za ubytki naturalne, to jest mieszczącesię w granicach ustalonych norm (bez obowiązku przeprowadzania dowodu, żewynikają one rzeczywiście z właściwości przewożonych rzeczy – art. 67 ustawyPrawo przewozowe) czy też postanowienie ograniczające odpowiedzialnośćprzewoźnika w sytuacji jednoczesnego wystąpienia kilku (co najmniej dwóch)przyczyn szkody, z których tylko niektóre mieszczą się w zakresie okoliczności,za które przewoźnik odpowiada (art. 68 ustawy Prawo przewozowe) 15 .Niezależnie od wymienionych ograniczeń wysokości odszkodowania,w przepisach prawa przewozowego (w tym także konwencji międzynarodowych)zauważa się też inne jeszcze odstępstwa od ogólnych zasad ustalania wysokościodszkodowania. Ustawa Prawo przewozowe (art. 80) – podobnie jak i niektóreinne akty regulujące umowę przewozu 16 – jako moment adekwatny dla przyjęciaokreślonej wartości towaru, będącej podstawą do ustalenia wysokości odszkodowania,przyjmuje dzień nadania do przewozu (za wyjątkiem przewozów morskich,o czym niżej), a nie moment ustalania wysokości odszkodowania (wyrokowaniaw przypadku sporu sądowego – art. 362 § 2 k.c.). Przy szkodach transportowychznaczenie ma także miejsce, według którego wyznacza się wartość towaru. Towarprzemieszczany jest bowiem zwykle do miejsca, w którym jego wartość jestwyższa w porównaniu z wartością uzyskiwaną w miejscu nadania do przewozu.Prawo przewozowe jako miejsce adekwatne dla ustalenia wartości towaru przyjmujemiejsce nadania do przewozu. Regulacja ta – moim zdaniem – jest przeja-15Zakres tego postanowienia jest przy tym szerszy w stosunku do postanowienia art. 362 k.c.,który pozwala na ograniczenie odpowiedzialności wyłącznie w przypadku współprzyczynienia sięposzkodowanego do powstania szkody. Por. W. Górski, K. Wesołowski, Komentarz do przepisówo umowie przewozu i spedycji. Kodeks cywilny. Prawo przewozowe. CMR, Gdańsk 2006, s. 182–183.16Art. 23 ust. 1 CMR, art. 30 § 1 RU/CIM.