Zoran Sulejmanov - Ubistvata vo Makedonija (p.295)
Studija - Krinminologija
Studija - Krinminologija
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
da go objasnat kako isklu~itelno individualna pojava. 148 Vo osnovata<br />
na ovie neprifatlivi sfa}awa le`i nastojuvaweto preku apostrofirano<br />
izd<strong>vo</strong>juvawe na opredelen broj faktori, pred sî, od subjektiven<br />
karakter, da se objasni kriminalitetot <strong>vo</strong>op{to i ubistvata kako eden<br />
od negovite pojavni oblici. Vo sovremenite nauki, sepak dominiraat<br />
sfa}awata {to ne go ne|iraat zna~eweto nitu na eden od ovie faktori<br />
<strong>vo</strong> uslovuvaweto na kriminalnoto povedenie na ~ovekot. Pove}eto<br />
sfa}awa go sogleduvaat zaemnoto vlijanie na dvata, no pritoa sosema<br />
ispravno mu davaat prioritetno zna~ewe na dejst<strong>vo</strong>to na op{testvenite<br />
faktori. Ispravnosta na vakvite stojali{ta mo`e lesno da se sogleda<br />
ako se trgne od postavkata spored koja ~ovekot i pokraj sovjata<br />
biopsihi~ka uslovenost, <strong>vo</strong> prv red e op{testveno su{test<strong>vo</strong>. Soobrazno<br />
so ova, nesporen e faktot deka primarna uloga <strong>vo</strong> nego<strong>vo</strong>to formirawe<br />
i socijalizacija imaat okolnostite od op{testven karakter. Ova<br />
me|utoa, <strong>vo</strong> nikoj slu~aj ne zna~i deka pri objasnuvaweto na kriminalnoto<br />
povedenie na ubijcite treba da se zapostavi vlijanieto {to go<br />
ostvaruvaat vrodenite i steknatite li~ni faktori {to ja opredeluvaat<br />
strukturata na dinami~nite sili na ~ovekovata aktivnost. Naprotiv,<br />
prou~uvaweto na individualniot kriminalitet bara zapoznavawe<br />
so okolnostite od li~en karakter. Toa prou~uvawe mora da ja opfati<br />
li~nosta na storitelot na krivi~noto delo ubist<strong>vo</strong> kako <strong>vo</strong> procesot<br />
na negovata kriminalizacija (procesot na nego<strong>vo</strong>to formirawe <strong>vo</strong> delinkventna<br />
li~nost), taka i <strong>vo</strong> vremeto na izvr{uvaweto i po izvr{uvaweto<br />
na deloto. Na toj na~in individualnite kriminalni akcii se<br />
zapoznavaat so zadr`uvawe na te`i{teto vrz socijalnite determinanti<br />
koi stojat <strong>vo</strong> centarot na vnimanieto, no sekoga{ <strong>vo</strong> tesna povrzanost<br />
so biolo{kata i psiholo{kata uslovenost na negativnoto povedenie<br />
na li~nosta.<br />
Potrebata od prou~uvawe na li~nite okolnosti {to go uslovuvaat<br />
ubist<strong>vo</strong>to kako individualen akt e va`na od pove}e aspekti. Toa<br />
prou~uvawe, pred sî, e zna~ajno, za{to li~nite faktori od somatski i<br />
psiholo{ki karakter o<strong>vo</strong>zmo`uvaat da se dojde do soznanie za specifi~nite<br />
s<strong>vo</strong>jstva {to kaj opredeleni li~nosti se manifestiraat<br />
preku nejzinoto povedenie. Od druga strana, preku navleguvaweto <strong>vo</strong><br />
li~nosta na storitelot mo`e da se sfati deluvaweto na op{testvenite<br />
faktori {to se prekr{uvaat niz negovata individualna biopsiho-<br />
148<br />
Spored ova sfa}awe, kriminologijata treba da go prou~uva kriminalitetot<br />
kako individualna pojava, odnosno nejziniot predmet na interes<br />
trebe da bide ~ovekot kako kriminalec, kako storitel na opredleno negativno<br />
povedenie {to e usloveno, pred se, od biopsihosocialnata struktura na<br />
negovata li~nost nezavisno od op{testvenite vlijanija. So ogled na toa protagoniostite<br />
na ova sfa}awe na pr<strong>vo</strong> mesto |i izu~uvaat biolo{kite, psiholo{kite<br />
i psihopatolo{kite determinanti na li~nosta na storitelot. Za<br />
toa pove}e vidi: Milutinovi} I, str. 43-45.<br />
162
Change language