Zoran Sulejmanov - Ubistvata vo Makedonija (p.295)
Studija - Krinminologija
Studija - Krinminologija
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ini na li~nosta <strong>vo</strong> momentot na izvr{uvaweto na deloto pretstavuvaat<br />
subjektivni (li~ni, endogeni) kriminogeni faktori so opredeleno<br />
determinira~ko dejst<strong>vo</strong> vrz javuvaweto na ubistvata. Me|utoa, kumulacijata<br />
na pogolem broj na ovie karakterni osobini kaj edna li~nost,<br />
kako i nivniot stek so drugi karakterni osobini od strukturata<br />
na li~nosta, mo`at lesno da ostvarat i opredeleno kauzalno vlijanie.<br />
1.3. Temperament i emocionalni osobini na ubijcite<br />
Vo psiholo{kata literatura obi~no se smeta deka osobinite na<br />
temperamentot go izrazuvaat samo na~inot i karakteristikite na emocionalnoto<br />
rea|irawe <strong>vo</strong> pogled na za~estenosta, traeweto, intenzitetot<br />
i brzinata so koja se javuvaat emociite. 183 Me|utoa, temperamentot<br />
ne mo`e da se ograni~i samo vrz emocionalnata sfera na rea|irawe,<br />
tuku se odnesuva na site vidovi na ~oveko<strong>vo</strong>to psihi~ko rea|irawe,<br />
kao i na site dvi`ewa {to toj gi vr{i. 184 Ito taka, so ogled na ulogata<br />
{to ja ima vegetativniot nerven sistem <strong>vo</strong> razdvi`uvaweto na vitalnite<br />
organi na ~ovekoviot organizam i endokriniot nerven sistem, 185<br />
na osobinite na temperamentot im se pripi{uva nasleden i nepromenliv<br />
karakter. Me|utoa, opredelen broj avtori 186 so pra<strong>vo</strong> istaknuvaat<br />
deka osobinite na temperamentot iako <strong>vo</strong> golema mera zavisat od fiziolo{kite<br />
s<strong>vo</strong>jstva na organizmot, <strong>vo</strong> izvesna smisla <strong>vo</strong> tekot na `i<strong>vo</strong>tot<br />
mo`at da se menuvaat poradi samiot fiziolo{ki i op{tiot socijalen<br />
raz<strong>vo</strong>j na li~nosta preku procesot na <strong>vo</strong>spituvawe i drugite<br />
oblici na nejzinata socijalizacija.<br />
Osobinite na temperamentot, vsu{nost, ni go poka`uvaat na~inot<br />
na rea|iraweto na nekoj poedinec na opredeleni nad<strong>vo</strong>re{ni vlijanija.<br />
Toa se takvi osobini {to pretstavuvaat uslov za izvesen vkorenet<br />
na~in, oblik, sila i brzina na ostvaruvaweto na psihi~kite procesi<br />
{to doveduvaat do opredeleno ~oveko<strong>vo</strong> povedenie. Vo zavisnost od<br />
s<strong>vo</strong>jata emocionalna stabilnost (zrelost) ili labilnost, nego<strong>vo</strong>to ra-<br />
183<br />
Vo ovaa smisla definicijata na Olport glasi: Temperamentot se<br />
objasnuva so karakteristi~ni pojavi od emocionalnata priroda na edna individua,<br />
vklu~uvaj}i ja i nejzinata sila i brzina na rea|irawe, kvalitetot na<br />
raspolo`enieto {to preovladuva i site osobenosti na fluktuacijata i intenzitetot<br />
na raspolo`enieto, a ovie pojavi se smetaat zavisni od konstitucionalniot<br />
sostav i zatoa spored potekloto se nasledni. Olport, str. 36.<br />
184<br />
Vidi: Rot, II. str. 54. "Temperamentot ne go poka`uva samo emocionalniot<br />
na~in na reagirawe na poedinecot, tuku i brzinata, silata i traeweto<br />
na reakcijata na poedinecot <strong>vo</strong>op{to."<br />
185<br />
Endokriniot sistem e sostaven od `lezdi {to la~at hormoni direktno<br />
<strong>vo</strong> krvta i so toa ja reguliraat op{tata sostojba na organizmot <strong>vo</strong> pogled<br />
na gotovnosta za reakcija i opredeluvawe na opredelen na~in na rea|irawe.<br />
186<br />
Vidi: Rot, str. 61 i Olport, str. 50-52.<br />
198
Change language