Zoran Sulejmanov - Ubistvata vo Makedonija (p.295)
Studija - Krinminologija
Studija - Krinminologija
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>vo</strong>spituvaweto na osudenite ubijci, 295 no i kon toa pogodnostite da se<br />
razvijat <strong>vo</strong> takvi formi {to <strong>vo</strong> idnina }e pretstavuvaat pra<strong>vo</strong> na osudenite<br />
lica, odnosno "da se tretiraat kako nivna sekojdnevna ~ove~ka<br />
potreba." 296<br />
Vo zat<strong>vo</strong>rskite ustanovi od osudenite lica se bara da go prilagodat<br />
s<strong>vo</strong>eto povedenie na posebnite op{testveni normi i barawa na<br />
zat<strong>vo</strong>rskata administracija, no i na normite {to gi nametnuva zat<strong>vo</strong>rskiot<br />
sistem kako zbir od nepi{ani pravila, koj isto taka raspolaga<br />
so prisilni merki za po~ituvawe. Taka, na primer, so ku}niot red na<br />
KPD Idrizo<strong>vo</strong> <strong>vo</strong> ~l. 34-55 <strong>vo</strong> podrobnosti se regulira odnesuvaweto<br />
na osudenite lica. Spored ovie odredbi, na osudeniote lica im e opredeleno<br />
vremeto na stanuvawe, legnuvawe, jadewe, odewe i doa|awe od<br />
rabota, zadol`itelen popladneven odmor, gledawe televizija (TV-Dnevnik),<br />
prebrojuvawe i sli~no. So ku}niot red e reguliran i na~inot na<br />
nivnoto oblekuvawe, obra}awe i pozdravuvawe na zat<strong>vo</strong>rskiot personal,<br />
odr`uvaweto na li~nata higiena, ispolnuvaweto na naredbite.<br />
Niv im se zabranuva vikawe, glasno raspravawe, odale~uvawe od opredeleni<br />
mesta bez doz<strong>vo</strong>la, ~uvawe na opredeleni predmeti i nivna<br />
kupoproda`ba, podgotvuvawe hrana i kafe, ~uvawe pari, pu{ewe <strong>vo</strong><br />
opredeleni prostorii, nabavka i upotreba na alkohol i sli~no. Seto<br />
toa pretstavuva zbir od barawa za ~ie sproveduvawe se gri`i zat<strong>vo</strong>rskiot<br />
personal.<br />
Od druga strana osudeni~kiot kodeks {to go sozdava neformalnaat<br />
zat<strong>vo</strong>rska zaednica na osudenite lica im nametnuva drugi barawa<br />
i kaj niv gradi posebni sta<strong>vo</strong>vi i vrednosti na povedenie, kako na primer,<br />
da se projavuva ma{kost (sila) i individualnost, nezavisnost, zat<strong>vo</strong>rska<br />
solidarnost i sli~ni povedenija koi se sprotivstavuvaat na<br />
barawata {to gi nametnuva formalniot zat<strong>vo</strong>rski sistem. Taka osudenite<br />
lica do|aat <strong>vo</strong> situacija da vr{at izbor pome|u dva normativno<br />
protivre~ni sistemi. Toj fakt, kako i faktot {to dvata sistemi na<br />
osudenite zna~at raznovidni li{uvawa i ograi~uvawa, kaj niv predizvikuvaat<br />
najrazli~ni neprijatnosti {to ja depersonaliziraat nivnata<br />
li~nost. Zat<strong>vo</strong>renicite nastojuvaat da gi otstranat ili ubla`at tie<br />
neprijatnosti na toj na~in {to gradat s<strong>vo</strong>j specifi~en sistem na reakcii<br />
{to naj~esto se projavuvaat <strong>vo</strong> kr{ewe na redot i disciplinata <strong>vo</strong><br />
kazneno-popravnata ustanova. Poradi toa, normalnoto odvivawe na<br />
295<br />
Navedenite nezado<strong>vo</strong>lstva na osudenicite se ~uvstvitelna rabota<br />
na koja treba da i se pristapi so pogolema serioznost i takti~nost. Vo<br />
specifi~nite uslovi na zat<strong>vo</strong>rot edno nezado<strong>vo</strong>lst<strong>vo</strong> mo`e da predizvika<br />
mnogubrojni sitni me|usebni konflikti, no mo`e da bide iz<strong>vo</strong>r i na seriozni<br />
problemi {to zavisi od okolnostite na dadeniot moment. Zatoa<br />
pre<strong>vo</strong>spitnite slu`bi mora na vreme da gi vioo~uvaat i adekvatno da gi<br />
re{avaat.<br />
296<br />
Vidi Zaklu~oci, str. 237.<br />
275
Change language