Zoran Sulejmanov - Ubistvata vo Makedonija (p.295)

Poradi toa, preku postapkata {to vo teorijata se narekuva "opservacija"
244 takvo ispituvawe se vr{i so samoto doa|awe na osudenoto lice
vo kazneno-popravnata ustanova i treba da prodol`i sistematski da se
izveduva vo tekot na izdr`uvaweto na kaznata.
Izu~uvaweto na li~nosta od psiholo{ki, psihijatriski, medicinski
i socijalen aspekt vo na{ata penitencijarna praktika go vr{i
stru~en tim od priemnite oddelenija na kazneno-popravnite ustanovi.
Pritoa, za pouspe{no ostvaruvawe na li~nosta na osudenite lica vo
golema mera se koristat, ili podobro ka`ano treba da se koristat i
ispituvawata {to ve}e se izvr{eni vo tekot na krivi~nata postapka.
Seto toa se pravi so cel da se ovozmo`i izbor na sredstvata i metodite
na tretman preku koi vo penitencijarnite ustanovi kaj storitelot
na deloto }e se suzbijat vlijanijata {to go ra|aat kriminalitetot.
Me|utoa, zada~ite {to treba da se ostvaruvaat vo vrska so opservacijata
na osudenite lica naiduvaat na golem broj pre~ki {to na
opredelen na~in u{te na samiot po~etok go naru{uvaat uspe{noto
ostvaruvawe na celite na kaznata. Me|u tie problemi osobeno se istaknuvaat:
problemot na kadrovskata ekipiranost na priemnite oddelenija,
izborot na slu~ai za izu~uvawe na li~nosta, obemot i granicite
na ispituvaweto na li~nosta vo niv, problemot na formiraweto na
opservacioni centri i nadle`nosta na organite za klasifikacija na
osudenite lica. 245 Ovde nema da se vpu{tame vo po{iroko objasnuvawe
na su{tinata na ovie problemi, tuku }e navedeme samo nekoi posledici
od nivnata pogre{na postavenost ili neadekvatna prakti~na realizacija
koga se raboti za storitelite na krivi~noto delo ubistvo.
Edna od glavnite posledici od gorenavedenite problemi e faktot
{to golem broj osudenici ostanuvaat nadvor od interesot na srtru-
~nite lica od priemnoto oddelenie. Spored podatocite od na{eto istra`uvawe
(populavija od 100 ubijci zateknati vo KPD Izdrizovo vo
dekemvri 1984 god.) vrz golem broj ubijci ne bila izvr{ena psiholo-
{ka ekspertiza vo pogled na osnovnite osobini na nivnata li~nost:
inteligencijata za 41, temperamentot za 40 i karaktorot za 32 lica. Na
toj na~in u{te na po~etokot za eden golem broj osudeni ubijci se ostanuva
bez soznanija za nivnite karakteristi}i {to treba da pretstavu-
244
Opservacijata pretstavuva neophodnost kako dijagnioza za pri~inite
na kriminalnoto povedenie i prognoza za popravlivosta na osudenoto
lice. Taa go ovozmo`uva ostvaruvaweto na klasifikacijata na osudenite
lica, sprema koi so principot na individualizacijata mo`at da se primenat
najefikasni prevospitni postapki. So ogled na toa kade se ostvaruva vo penolo{kata
literatura se razlikuvaat ednostepena i dvostepena individualizacija,
a nivnoto ostvaruvawe im e prepu{teno na opservacioni centri i na
priemnite oddelenija. Pove}e za toa vidi: Sulejmanov II, str. 318-323.
245
Pove}e za toa: Sulejmanov II, str. 318-355.
241