Zoran Sulejmanov - Ubistvata vo Makedonija (p.295)

na ~ie{to povedenie mo`e da mu se upati opredelen socijalnoeti~ki
prekor. Pritoa, trgnavme od edno po{iroko sfa}awe na vinata, odnosno
ne ja procenuvavme so ogled na striktnite pravila {to za toa gi
opredeluva krivi~noto pravo. 172 Vo opredeleni slu~ai vo poimot na
socijalnoeti~ki prekor vklu~ivme i povedenija {to od aspekt na pravoto
ne se kaznivi, no sepak socioeti~ki se iskol~eni (bra~no neverstvo,
nedopu{tawe qubovni odnosi na svoeto dete so lice od ponizok
socijalnoekonomski status, od druga vera, nacionalnost i sl.).
So natamo{nata analiza na empiriskiot materijal uspeavme da
pronajdeme 19,7% slu~ai na ubistva kade {to tretite lica imale opredelena
uloga vo nivnoto determinirawe. Nivnata uloga ili pridones
kon deloto se sostoela vo naveduvawe na licata od kriminalniot par
na takvi aktivnosti {to go olesnuvaat preminot kon ubistvoto ili
ve}e zna~at takov premin. 173 Toj pridones na tretite lica se izrazil
kako predizvikuvawe ili odr`uvawe na razni konflikti i razli~ni
situacii i preku nagovarawe, sovetuvawe, naso~uvawe, podr`uvawe vo
namerata, zakana, molba, iznesuvawe razni dezinformacii i lagi, predizvikuvawe
qubomora i drugi somnenija, predizvikuvawe razni raspravii,
tu|a emotivnost, so`aluvawe, izrazena zloba, netrpelivost i
neprifa}awe, sozdavawe depresivni sostojbi i lo{o raspolo`enie kaj
`rtvata, poddr`uvawe opredeleni negativni osobini (impulzivnost,
agresivnost i sl.) kaj storitelot, sozdavawe natprevaruva~ki duh itn.
Trgnuva}i od ovie soznanija se vpu{tivme i vo otkrivawe na
interakcionite odnosi me|u tretite lica i licata od kriminalniot
par. Vo taa smisla, vrz osnova na grupirawe na opredeleni zaedni~ki
obele`ja, uspeavme da pronajdeme tri pozna~ajni kriminolo{ko-viktimolo{ki
relacii:
1 Tretotot lice bilo vo bliski odnosi so storitelot, a vo konflikten
odnos so `rtvata. Vo ovi slu~ai povedenieto na tretoto
lice vlijaelo storitelot da go prezeme ili zabrza dejstvieto na izvr-
{uvaweto na ubistvoto. Pritoa, storitelot mo`e da deluva sam, so
tretoto lice koe se stavilo na negova strana, so drugi bliski ~lenovi
na svoeto semejstvo ili so treto lice i bliski ~lenovi na svoeto semejstvo.
Za podobro razbirawe na ulogaat na tretoto lice, genezata na
ubistvata od ovoj vid }e ja prika`eme preku sledniov {ematski odnos.
172
Ottamu, vo analizata ne gi opfativme pette slu~ai na ubistva storeni
so pottiknuvawe i edno ubistvo so pomagawe, tuku site ostanati ubistva
kade {to sudot imal na raspolagawe opredeleni elementi na vinata na tertoto
lice, no sepak ne uspael da ja doka`e nivnata umisla.
173
"Vme{uva~ite ne taka retko se kreatori na kriminogenata i viktimogenata
sostojba (vo zavisnost od toa dali se gleda od pozicija na storitelot
ili na `rtvata) i tvorci na predkriminalnite sostojbi." Ibid, str. 239.
184