Zoran Sulejmanov - Ubistvata vo Makedonija (p.295)
Studija - Krinminologija
Studija - Krinminologija
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
suva i na pre<strong>vo</strong>spituvaweto, spored pedago{kite sfa|awa se odnesuva<br />
isklu~i<strong>vo</strong> na "razvivawe na decata i mladinata." Me|utoa, <strong>vo</strong> nedostig<br />
na drugi posoodvetni izrazi toj se primenuva i <strong>vo</strong> andrago{kata praktika<br />
za ozna~uvawe na vlijanijata {to se vr{at vrz raz<strong>vo</strong>jot na <strong>vo</strong>zrasnite,<br />
iako tie vlijanija se razlikuvaat <strong>vo</strong> mnogu ne{ta od <strong>vo</strong>spitnite<br />
vlijaniva stricto sensu. 264<br />
Voobi~aeno e <strong>vo</strong>spituvaweto (a <strong>vo</strong> tie ramki i pre<strong>vo</strong>spituvaweto)<br />
da se definira kako svesna i planska dejsnost <strong>vo</strong> smisla na upravuvawe<br />
so duhovniot i telesniot razvitok. Vo op{toto po{iroko zna-<br />
~ewe <strong>vo</strong>spituvaweto ja opfa}a sevkupnata pedago{ka aktivnost, pa<br />
spored toa i obrazovanieto i nastavata. Vo potesno zna~ewe toa pretstavuva<br />
vkupnost na merki i postapki <strong>vo</strong> nastojuvawe za oformuvawe<br />
na li~nosta. Vospituvaweto na poedinecot e usloveno od duhovnta,<br />
moralnata i tehni~kata strana i od tradicijata, svesta na odgo<strong>vo</strong>rnite<br />
poedinci, <strong>vo</strong>spitnite ustanovi, od mnogu <strong>vo</strong>spitni merki i sredstva i<br />
na kraj od pedago{kiot pristap kon <strong>vo</strong>spitanikot. Razlikata me|u<br />
individualnoto i op{testvenopto <strong>vo</strong>spituvawe, vsu{nost, e samo prividna<br />
i ve{ta~ka: sekoe individualno <strong>vo</strong>spituvawe se ostvaruva <strong>vo</strong><br />
socijalen prostor, a sevkupnoto socijalno <strong>vo</strong>spituvawe e naso~eno kon<br />
formirawe svesna individua. Celite i zada~ite na <strong>vo</strong>spituvaweto se<br />
menuvaat <strong>vo</strong> zavisnost od promenite <strong>vo</strong> raz<strong>vo</strong>jot na op{test<strong>vo</strong>to. Celite<br />
na <strong>vo</strong>spituvaweto <strong>vo</strong> kapitalisti~koto op{test<strong>vo</strong>, dokolku mu se<br />
podredeni na nastojuvaweto na "klasna hierarhija" (Dawey) se sostojat<br />
<strong>vo</strong> nastojuvaweto da se formira "upotrebliv gra|anin" <strong>vo</strong> ramkite na<br />
vladea~kata podelba na trudot. Socijalisti~koto <strong>vo</strong>spituvawe, koe<br />
upatuva na nu`nosta od povrzuvawe na li~nite interesi so op{tite<br />
op{testveni interesi, o<strong>vo</strong>zmo`uva formirawe na lik na nov, sloboden<br />
i smel socijalisti~ki ~ovek, ~ii {to sfa}awa se {iroki i raznovidni,<br />
komu {to mu se tu|i birokratizmot i vkalapenosta na misli.<br />
Op{tite <strong>vo</strong>spitni elementi pokraj fizi~ko, estetsko i moralno <strong>vo</strong>spituvawe,<br />
sodr`at i intelektualno obrazovanie. Celkosnoto <strong>vo</strong>spituvawe<br />
ne se sostoi samo <strong>vo</strong> steknuvawe znaewa, ve{tini i naviki, tuku i<br />
<strong>vo</strong> razvivawe intelektualni interesi (nastojuvawe za objektivno soznanie,<br />
da se saka vistinata, samostojnost <strong>vo</strong> misleweto, kriti~nost,<br />
izgraduvawe na nau~en pogled vrz svetot i povrzuvawe na teorijata so<br />
praktikata. 265<br />
Vakvata koncepcija zna~i nadminuvawe na pasivniot odnos kon<br />
osudenikot {to be{e karakteristi~no , osobeno za prviot t.n. keliski<br />
sistem na izvr{uvawe na kaznata zat<strong>vo</strong>r kade, namesto kon pre<strong>vo</strong>spitu-<br />
264<br />
Pedago{ki re~nik, str. 98.<br />
265<br />
Enciklopedija MCM XVIII, IV.<br />
254
Change language