1 TÜRKİYE PROFESYONEL LİGLERİNDE GÖREV ... - Spor Bilim

Edilgen davranışların pek çoğu dolaylı ve maskeli olup, diğer insanın sezdirilmeden
aşağılanması biçimini alır 22 . Edilgenlik de saldırganlık gibi, insanların fiziksel, duygusal ve
toplumsal esenliği hiçe sayar. Kendi hak ve gereksinimlerinizi korumacı bir biçimde görmezden
gelmeyi, unutmayı ya da hafifsemeyi seçmek veya bunların başkaları tarafından gözardı
edilmesini ya da istismar edilmesini kabul etmek durumunda, kişisel düzeyde etkinlik
gösterebilir 8 .
Edilgen gösteren antrenörler; mücadeleden kaçar, karar veremez ve sürekli diğer
insanlara hoş görünmeye çalışır; ancak, davranışlarının pek çoğu, “dolaylı olup, diğer insanlarla
sezdirilmeden alay edilmesi veya aşağılanması” 23 biçimini alır.
Edilgenlik de saldırganlık gibi insanların fiziksel, duygusal ve toplumsal esenliği hiçe
sayar. Kendi hak ve gereksinimlerinizi korumacı bir biçimde görmezden gelmeyi, unutmayı ya
da hafifsemeyi seçmek veya bunların başkaları tarafından istismar edilmesini kabul etmek
durumunda edilgenlik kişisel düzeyde etkinlik gösterebilir 39 . Bu tür saldırı en ileri derecede sözel
olarak iğneleme, alay etme biçiminde görülür. Bazı durumlarda hedef kişinin, belli
durumlarından tatmin duymasını engellemek bile, yeterli doyum sağlayıcı bir kapalı saldırıdır 10 .
Pasif-saldırgan kişiler; bağımlı bir çocuğun erişkinlere yapışması biçiminde diğer
kişilere yapışırlar. Acizdirler ve diğer kişilerin onlara hükmetmesini bekler ve isterler 15 .
Kızgınlık duygularını ise “surat asma, inatçılık, verilen işleri erteleme, beceriksizlik ve pasif
engelleme” gibi pasif yollarla açığa çıkarır 11 .
Maslow’a göre, her insanda dıştan gözlenmese bile, yüzeyin hemen altında saldırganlık,
kızgınlık, yıkıcı istekler ve buna benzer duygular bulunmak ve istenmeyen davranışların
sergilenmesi olarak tanımlanabilir 11 .Atılganlık, kendini öğrenmeyi, kendi gizil güçlerinin
doğrultusunda organizmanın genişletilmesini, geliştirilmesini ve açılmasını gerektirir. Atılgan
insanlar kendini gerçekleştirmiş insan arasında büyük benzerlikler bulunmaktadır 11 . Bu nedenle;
atılgan saldırganlığı, olumlu yani yapıcı boyutunda tanımlayarak adlandırmamız gerekir. Atılgan
saldırganlık gösteren antrenörler, “başarılı olmak için engelleri ortadan kaldırmayı, bütünlüğü
tehdit eden güçleri uzaklaştırmayı, baskı ortamında kendi benliğini ve kendi düşüncelerini
gerçekleştirmeyi, iyileştirmeyi durduran veya yavaşlatan engelleri ortadan kaldırmak için
çalışır” 23 .
Saldırgan kişiler kızgınlık ve öfke doludurlar. Öfke krizleri ve şiddet saldırılarıyla
içlerindeki düşmanlığı dış dünyaya vururlar. Bu krizler belirgin bir kışkırtma olmaksızın sık
tekrarlanıyorsa, saldırgan kişi çevresi için ciddi bir tehlike doğurabilir 16 .
“Atılganlık”, “edilgenlik” ve “yıkıcı” saldırganlık oranlarının kendi içlerinde birbirine
yakın değerler içermesi, antrenörlerin bazen rakiplerine kendi takımlarını olduğundan güçlü
göstermek, güçlü takım ve yıldız oyuncuları yıldırmak, üstün performans göstermelerini
engellemek için saldırgan davranışları taktiksel araç olarak kullanmaktan çekinmediklerini, bu
davranışların müsabakaların durumsal değişkenliği içerisinde her an değişebilecek veya birbirini
takip edebilecek bir davranış olduğu şeklinde yorumlanabilir.
Takımın bilimsel yöntemlerle performansının artırılması, kulübün hedeflerine
ulaşmasında önemli etkenlerden birinin sorumluluğuyla hareket eden antrenörlerin, kulüpleriyle
olan sözleşmelerinin devamlılığının mutlak başarıya endeksli olması, her maçın mutlaka
kazanılması beklentisinin yarattığı baskı, zaman zaman antrenörlerin oyun mentalitesi ve
karakterleriyle örtüşmeyen davranışları sergilemelerine neden olmaktadır.
8