1 TÜRKİYE PROFESYONEL LİGLERİNDE GÖREV ... - Spor Bilim

gibi hastalık risklerini artırmaktadır (1-3). Beden Kitle İndeksi (BKI), obezitenin
saptanmasında epidemiyolojik çalışmalarda yaygın olarak kullanılmakta ve ağırlığın (kg) /
boya (m 2 ) bölünmesiyle hesaplanmaktadır (4). BKI’inin 20-24.9 kg/m 2 arasında olması ideal
ağırlığı, 25-29.9 arasında olması hafif şişmanlığı, 30-39.9 arasında olması şişmanlığı, 40 ve
üzerinde olması ise morbid şişmanlığı tanımlamaktadır. Bel kalça oranı da android ve gynoid
şişmanlığı tanımlayıcı bir yöntemdir ve özellikle yetişkinlerde bel/kalça oranının çeşitli
hastalıklarla ilişkisi epidemiyolojik araştırmalarla gösterilmiştir (5). Özellikle abdominal
bölgedeki yağ artışının diyabet, hipertansiyon ve kardiyovasküler hastalık risklerini artırdığı
bilinmektedir (6).Yetişkin ve adölesanlarda BKI artışı ile vücut memnuniyetsizliği arasında
da bir ilişki bulunmakta ve obez bireylerde obez olmayan bireylere göre bu memnuniyetsizlik
daha fazla olmaktadır (7). Yapılan çalışmalarda, kadınların erkeklere göre vücutlarından
dolayı memnuniyetsizliğin daha fazla olduğu da gösterilmiştir (8).
YÖNTEM: Araştırma, rastgele örneklem yöntemiyle seçilen farklı sosyo ekonomik
gruplardan, 15 yaş üstü 564 erkek (% 46.7), 644 kadın (%53.3) olmak üzere toplam 1208
gönüllü birey üzerinde yürütülmüştür. Araştırmanın planlanmasında Avrupa Birliğinin
15 ülkeyi kapsayan IEFS-EU survey (Institude of European Food Studies)-1999 araştırması
temel alınmış (9), anketler bireysel görüşme yöntemiyle uygulanmıştır. Vücut görünümlerinin
değerlendirilmesinde Ernaehrungsbericht (1992) (10) tarafından hazırlanan figürler
kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde SPSS-10 paket programı kullanılmış, gruplar
arasında farkın olup olmadığı tek yönlü varyans analizi, farkın hangi gruptan kaynaklandığını
ise tukey testi ile saptanmıştır (11).
BULGULAR: Araştırmaya katılan erkeklerin % 35.8’inin, kadınların % 25.2’sinin Beden
Kitle İndeksi (BKI) 25-29.9 arasında (hafif şişman), erkeklerin % 8.0’inin, kadınların ise
% 21.4’ünün BKI’si 30 ve üzerinde (şişman) bulunmuştur. Düşük, orta ve yüksek sosyoekonomik
düzeye göre şişman olanların oranı (BKI>30) erkeklerde sırasıyla %9.5, %6.4,
%8.7 iken, kadınlarda %33.5, %16.5 ve % 14.6 bulunmuş bireylerin cinsiyete ve sosyal sınıfa
göre BKI dağılımları Tablo 1 ‘de gösterilmiştir.
Tablo 1: Bireylerin Sosyo Ekonomik Düzey ve Cinsiyete Göre Beden Kitle İndekslerinin
Dağılımı
Sosyal Sınıf
BKI
Yüksek Orta Düşük Toplam
Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın Erkek Kadın
S % S % S % S % S % S % S % S %
=19.99 16 10.7 39 22.8 31 13.1 49 18.4 35 19.6 22 10.7 82 14.5 110 17.1
20-24.99 74 49.7 62 36.3 92 39.0 108 40.4 69 38.5 64 31.1 235 41.7 234 36.3
25-29.99 46 30.9 45 26.3 98 41.5 66 24.7 58 32.4 51 24.7 202 35.8 162 25.2
=30 13 8.7 25 14.6 15 6.4 44 16.5 17 9.5 69 33.5 45 8.0 138 21.4
Toplam 149 100.0 171 100.0 236 100.0 267 100.0 179 100.0 206 100.0 564 100.0 644 100.0
Tablo 1’de görüldüğü gibi kadınlarda, sosyo ekonomik düzeyin azalmasına bağlı olarak BKI
artışı dikkati çekmiş, orta ile yüksek sosyo ekonomik düzeydeki bireylerin BKI’leri arasında
fark bulunmazken (p>0.05), düşük sosyo ekonomik ile hem orta hem de yüksek sosyo
ekonomik düzeydeki bireyler arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur
(p