SPIS RZECZY

241przynależnością gatunkową?), ale również ze zwyczajnej ostrożności historycznej.Uznanie, że prawa ludzkie (w tym fundamentalne prawo do życia czy wynikającez niego prawo do opieki i solidarności w chorobie) przysługują nam w zależnoścido tego, czy posiadamy pewne cechy, które społeczeństwo uznaje za wartościowe(na przykład świadomość, zdrowie, jakość życia czy zdolność komunikowania się)oznacza bowiem, że każdy z nas może wcześniej czy później (choroba czy wypadkinie wybierają) zostać – przez sąd lub najbliższą rodzinę – uznany za pozbawionegotych praw. A w związku z tym – z deklarowanego oczywiście miłosierdziai współczucia – zabity.Historia najnowsza uczy zaś, że przyznanie komukolwiek prawa do decydowania,kto ma, a kto nie ma praw ludzkich, niesie w sobie tendencje do nieuchronnegorozszerzania się. W hitlerowskich Niemczech najpierw odebrano prawo do życiaosobom chorym psychicznie, później Żydom, Cyganom, a na końcu mieli byćchrześcijanie i Polacy. I choć między totalitarnym systemem hitlerowskim, któryprawo do decydowania o życiu i śmierci przyznawał omnipotentnemu państwu,a liberalnym miękkim totalitaryzmem, który za uprawnionych do decydowaniao życiu i śmierci uznaje samych zainteresowanych albo ich rodziny 20 , istniejepoważna różnica – to zasada poszerzania istniejących zapisów prawnych czy działańpozostaje taka sama. Jeśli przyzna się państwu, rodzicom czy sędziom prawo dodecydowania, kto ma, a kto nie ma prawa do opieki, to prędzej czy później – nietylko z wygody rodziny, ale także z przyczyn finansowych – kategoria ta zacznie sięnieuchronnie poszerzać i obejmować coraz to nowe grupy obywateli. Społeczeństwoczy państwo rządzące się tego typu prawami prowadzi do sytuacji, w której jegoobywatele nie mogą czuć się bezpieczni, a od tego poczucia zależne jest już czystoutylitarne poczucie szczęścia.Kościół - broniąc bezpieczeństwa opartego na fakcie, że prawa ludzkie, w tymprawo do życia, przysługują nam tylko na podstawie przynależności do gatunkuludzkiego i nikt nie może nam ich odebrać – broni więc przed piewcami „wolnościzabijania” absolutnych fundamentów także liberalnej demokracji, która przyjmującutylitarne myślenie i godząc się na eliminację chorych i cierpiących, rozbija w istocie20 Cytowany już Singer uznaje, że jeśli rodzina chce leczenia, a lekarze nie chcą – to sąd powinien przyznaćrację tym ostatnim. „Sąd nie powinien jednakże nakazać szpitalowi dalszego leczenia Golobchuka [chodzi o pacjenta,którego dzieci chciały, żeby leczono go antybiotykami – dop. autora] wbrew opinii lekarza. Kanadyjscypodatnicy nie powinni finansować religijnych przekonań obywateli”. Por. P. Singer, Niech starcy nie chorują.Granice uporczywej terapii