SPIS RZECZY

43Grafika: Gustave Doré, The Crusades. Dandolo Preaching. Źródło: http://dore.artpassions.netZakład BenedyktaJedyną drogą wyjścia z tego zaklętego świata jest odrzucenie fundującej go utopii,która zakłada, że da się zbudować system moralny, prawny czy państwowy bezzałożeń metafizycznych lub wprost religijnych. Relatywizm, na którym wznosi sięwspółczesny liberalizm, opiera się na agnostycyzmie – ten ostatni jednak, choćw teorii jest metafizycznie pusty, w istocie zawiera w sobie konkretne religijnepostawy i metafizyczne przekonania. Jak wskazuje Benedykt XVI, pytanie o Boga(czy pytanie o prawdę) jest zawsze pytaniem praktycznym. Teoretyczne założenie,że nie znamy na to pytanie odpowiedzi, nie zwalnia nas od odpowiedzi na pytaniepraktyczne: czy żyć, jakby Bóg istniał, czy też tak, jakby Go nie było 35 .Współczesność, wychodząc z założenia o niemożności poznania Boga i prawdy,wyprowadza wniosek o konieczności życia tak, jakby Bóg nie istniał – alew istocie jest to postawa, najdelikatniej rzecz ujmując, nierozsądna. Pokazałto przed kilkoma wiekami w swym głośnym zakładzie Blaise Pascal: „tutaj jestnieskończoność życia nieskończenie szczęśliwego do wygrania, szansa wygranejprzeciw skończonej ilości szans straty i to, co stawiasz jest skończone. Wybór jestjasny: wszędzie, gdzie jest nieskończoność i gdzie nie ma skończonej ilości szansstraty przeciw szansie zysku, nie można się wahać, trzeba stawiać wszystko.Tak więc, gdy jest się zmuszonym grać, trzeba być obranym z rozumu, abyzachować życie raczej, niż rzucić je na hazard dla nieskończonego zysku, równieprawdopodobnego jak utrata nicości” – przekonywał agnostyka francuski filozofi matematyk 36 .Jego rozumowanie podjął w XXI wieku papież Benedykt: „Należałoby więcodwrócić aksjomat oświecenia i powiedzieć: także ten, kto nie potrafi znaleźćdrogi akceptacji istnienia Boga, powinien przynajmniej starać się tak żyć i takukierunkować swoje życie, jakby Bóg istniał (...) Jest to rada, którą już Pascal dawałniewierzącym przyjaciołom, którzy nie wierzą. Ja również chciałbym jej udzielićmoim przyjaciołom, którzy nie wierzą. W ten sposób nikt nie zostałby ograniczanyw swojej wolności, ale wszystkie nasze sprawy znalazłyby oparcie i kryterium,których bardzo potrzebują” 37 – wskazywał kardynał Ratzinger w jednym ze swoichostatnich przemówień przed wyborem na Stolicę Piotrową.Wezwania tego nie należy jednak rozumieć czysto jednostkowo. Joseph Ratzingerwielokrotnie wskazywał, że jego „zakład” powinien mieć wymiar społeczny. JeśliEuropa ma przetrwać, jej politycy, prawodawcy i zwyczajni obywatele musządziałać tak, jakby Bóg istniał, a chrześcijaństwo było religią prawdziwą. I nie matu znaczenia ich osobista wiara lub jej brak, liczy się działanie. Jeśli nie będzie ono35 Por. J. Ratzinger, Patrzeć na Chrystusa, tłum. J. Merecki SDS, Kraków 2005, s. 14-15.36 B. Pascal, Myśli, par. 451, tłum. T. Żeleński (Boy), Warszawa 1977, s. 184.37 J. Ratzinger, Europa Benedykta w kryzysie kultur, tłum. W. Dzieża, Częstochowa 2005, s. 70.Papieska krucjata o duszę Europy