SPIS RZECZY

prac Centralnej Komisji Przygotowawczej, dostarczającej ojcom soborowym szkiceschematów przyszłych dokumentów. W Soborze wziął udział jako konsultanti ekspert biskupa Jelminiego, zarządzającego diecezją Lugano, dał się poznać jakogorący obrońca wielowiekowej, spójnej Tradycji Kościoła. Jako znawca włoskiejmyśli filozoficznej przygotował szereg publikacji na temat Epikura, Paolo Sarpiego,Giacomo Leopardiego, Tommaso Campanellego czy Alessandro Manzoniego. Niemniejjednak dziełem jego życia okazała się niemalże 700-stronicowa księga pt. Iota unum.Studium na temat zmian w Kościele katolickim w XX wieku, wydana po raz pierwszyw 1985 roku (w tym samym roku, w którym wyszedł słynny Raport o stanie wiarykardynała Josepha Ratzingera i w którym Jan Paweł II zwołał specjalny SynodBiskupów dla sporządzenia bilansu dwudziestu lat posoborowych).Tytuł nawiązuje do słynnego zdania Jezusa z Kazania na Górze: „Zaprawdę.bowiem powiadam wam: Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, anijedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni. Ktokolwiek więczniósłby jedno z tych przykazań, choćby najmniejszych, i uczyłby tak ludzi, tenbędzie najmniejszy w królestwie niebieskim. A kto je wypełnia i uczy wypełniać, tenbędzie wielki w królestwie niebieskim (Mt 5,18-19).Iota unum oznacza „ani jedną jotę”, czyli najmniejszy znak graficznyw alfabecie hebrajskim. Amerio napisał swą książkę pomiędzy majem 1980a kwietniem 1983 roku, ale materiały do niej gromadził już od 1935 roku, a więcprzez niemal pół wieku. W centrum uwagi autora znalazły się aspekty doktrynalne,kwestie dyscyplinarne, duszpasterskie, liturgiczne i pedagogiczne Kościoła, poddaneanalizie w świetle tego, co zaczęło ulegać zmianom i przeobrażeniom, począwszyod Soboru Watykańskiego II. Nie interesowały autora pogłoski, poglądy, prywatnesądy czy obserwacje, ale oficjalne dokumenty papieży: od Jana XXIII do Jana Pawła II,urzędowe wypowiedzi Konferencji Episkopatów, kardynałów i biskupów, a zatem towszystko, co da się zamknąć w klamrę publicznego głosu Kościoła hierarchicznego.„Znam osobiście zakonników – opowiada włoski historyk Mateo D’Amico– którzy rozpoczynali na nowo swe własne życie lub życie wspólnoty po lekturze,nieraz wielokrotnej, Iota unum, książki, która wpadła im w ręce przypadkiem, bądźza radą kogoś, co nie dziwi w przypadku czegoś o tak bezdyskusyjnej jakości”.Dzieło zachwyca głębią erudycji autora, biegłą znajomością wszystkichklasycznych dzieł z zakresu literatury i teologii. Czytać Amerio, to przemierzyćwzdłuż i wszerz ocean tradycji zachodniej, szusując po grzbietach fal wielkichmistrzów. To nie jedna z nieprzeciętnych książek teologicznych – to prawdziwaklasyka XX wieku. Jej styl jest wyszukany. Wielu pobieżnych czytelników niedaruje Amerio wyjątkowej pedanterii w doborze pojęć i skojarzeń, słów rzadkichi oryginalnych oraz gustownych neologizmów. Dla Szwajcara styl jest formą miłości.Na mapie jego intelektualnych mistrzów znajduje się pięciu najczęściejzresztą cytowanych autorów: św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu, TommasoCampanella, bł. Antono Rosmini oraz włoski wieszcz narodowy Aleksandro